Συμεών μοναχὸς καὶ φιλόσοφος,

 1. Φίλοι τοῦ μάρτυρα, σήμερα μᾶς συγκέντρωσε ὁ σπουδαῖος ἀνάμεσα στοὺς ἀγωνιστὲς τοῦ Χριστοῦ Δημήτριος, ὁ ἀληθινὸς πολιοῦχος καὶ θερμοτατος προστάτης μας, προσφέροντάς μας τοὺς ἄθλους του σὲ πνευματικὸ συμπόσιο.

Ὅτι ἦταν λοιπὸν ξεχωριστὸς ὁ ἄνθρωπος καὶ ὑπερεῖχε ἀπ᾿ ὅλους τοὺς ἄλλους σὲ δύο πράγματα, στὴ γενιὰ καὶ τὴν εὐημερία τῆς φύσης, καθὼς καὶ στὴ σύνεση τῶν θείων καὶ τὴ δόξα τῶν ἀνθρώπινων εἶναι φανερὸ ἀπὸ πολλά, ποὺ τὸ δείχνουν καθαρά, ὅλα ὅσα σχετίζονται μ᾿ αὐτόν, ὅτι ἦταν ὅμως καὶ στοὺς ἄθλους ἀσυναγώνιστος, τὸ ἐπιβεβαιώνουν αὐτὰ ποὺ βλέπουμε.

Ποιὰ τιμὴ λοιπὸν τόσο μεγάλη καὶ ὑπέροχη, καὶ χοροστάσια μὲ τὴ συμμετοχὴ ὅλου του λαοῦ καὶ ἄσματα γεμάτα χάρη, τοῦ ἔχουν ἀποδώσει ἀκόμη καὶ οἱ ἴδιοι οἱ βασιλιάδες περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλον;

Καὶ ἂν αὐτὰ ποὺ τελοῦμε ἐδῶ γιὰ τὰ μαρτύρια καὶ τοὺς ἄθλους του, ποὺ ἔκανε γιὰ χάρη τοῦ Χριστοῦ, τὸν ἀποδεικνύουν τόσο σπουδαῖο καὶ λαμπρό, πόσο σπουδαῖο θὰ τὸν ἀναδείξει ἡ εὐτυχία του στοὺς οὐρανούς;

Ἐπειδὴ λοιπὸν εἶναι νικητὴς σὲ κάθε λόγο, δὲν εἶναι καθόλου ἄξιο ἀπορίας ἂν θὰ κατανικήσει καὶ τοὺς δικούς μας ἐπαίνους. Ἀπὸ ἐδῶ λοιπὸν θὰ ἀποδειχτεῖ πολὺ περισσότερο ἄξιος θαυμασμοῦ, γιατὶ ὑστεροῦν ὅλοι λόγω τῆς ἀνωτερότητας τῆς δόξας του καὶ θὰ δοξαστεῖ περισσότερο, γιατὶ μειονεκτοῦν ὅλοι μετὰ ἀπὸ αὐτόν.

2. Θὰ ἀδιαφορήσουμε λοιπὸν γιὰ ἕνα τόσο σπουδαῖο θέμα ἂν καὶ ἔχουμε ἀνταποκριθεῖ πιὸ ἀργὰ ἀπὸ τὸν κατάλληλο χρόνο καὶ γιὰ νὰ μὴ φανοῦμε κατώτεροι ἀπὸ τοὺς προηγούμενους ὁμιλητές του μάρτυρα; Τόσο πολὺ θὰ διστάσουμε, ὥστε νὰ νομίζουμε ὅτι μὲ τὸ νὰ μὴν τὸν ἐγκωμιάζουμε τιμοῦμε περισσότερό τους ἑαυτούς μας καὶ καθαγιάζουμε τὴ γλώσσα; Σὲ καμιὰ περίπτωση. Καὶ αὐτὸ λοιπὸν τὸ ὅτι δὲν ἐπαρκοῦν οἱ λόγοι γιὰ τὴν ἀξία ἐκείνου καὶ ὑποχωροῦν μπροστὰ στὸ μεγαλεῖο του ἀποτελεῖ μεγάλη φιλοδοξία γιὰ ὅσους τὸν ἐπαινοῦν. Τόσο μεγάλη δόξα εἶναι ὁ ἔπαινος τοῦ μάρτυρα.

3. Μιὰ καὶ ἔχω τονίσει ἀπὸ τὸ ἴδιο τὸ προοίμιο τοῦ λόγου ὅτι αὐτὸς ἦταν ἐξαιρετικὸς σὲ ὅλα καὶ πανένδοξος καὶ στὰ δύο, ἀπὸ ποῦ νὰ ἐπιχειρήσω νὰ πλέξω τὸ ὑφάδι τῶν ἐγκωμίων; Ἀπὸ ὅπου λοιπὸν καὶ νὰ θελήσουμε, θὰ βροῦμε εὔκολα πολλὰ καὶ σπουδαία καὶ δὲν θὰ παραχωρήσουμε γενικὰ (ἐνν. τὸ ὑφάδι τῶν ἐγκωμίων) σὲ κανέναν ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν τὴν ἐξουσία καὶ τὰ πρωτεῖα, μέχρι ποὺ κανεὶς λόγος δὲν θὰ μὲ πείθει ὅτι δὲν καμαρώνουν οἱ μάρτυρες μὲ τοὺς ἐπαινετικοὺς λόγους, ποὺ ἀφιερώνονται σ᾿ αὐτούς, σὰν νὰ εἶναι δικοί τους.

Νὰ μιλήσει λοιπὸν κανεὶς γιὰ τὴ γενιά του, ποιὰ ἦταν, καὶ γιὰ τὴν οἰκογενειαά του καὶ γιὰ τὴν πατρίδα του καὶ γιὰ τὴ στρατιωτική του δύναμη καὶ τὴν ἐπαγγελματική του σταδιοδρομία καὶ τὴν εὐτυχία καὶ τὸν κλῆρο, τὰ ὁποῖα κέρδισε μὲ ἀφθονία χάρη στὴν εὐσέβεια καὶ στὶς δύο ζωές του, θὰ τραβοῦσε πολὺ μακριά, εἶναι κοπιαστικό, καὶ ἀποτελεῖ ἔργο τῆς ἱστορίας καὶ ὄχι τοῦ ἐγκωμίου. Μὲ τὴν ἐξαίρεση ὅμως νὰ ποῦμε ὅσα θὰ ἔπρεπε, εἶχε εὐγενικὴ καταγωγὴ σὰν ἕνας ἄλλος Ἰώβ, δὲν ἦταν βέβαια βασιλιάς, ὅπως ἐκεῖνος, τῆς Ἀνατολῆς ἢ τῆς Δύσης, γιὰ νὰ μιλήσουμε πιὸ οἰκεία, ἀλλὰ ἦταν ἀνθύπατος τῶν δικῶν μᾶς βασιλιάδων καὶ τῆς συγκλήτου. Συνέχεια →

Ἁγίου Πρόκλου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως

 Ὁ ἥλιος ὁ αἰσθητός, ποὺ ἀνατέλλει πάνω ἀπὸ τὴ γῆ, ἔχει δίπλα του συνακόλουθους, τὰ ἀστέρια τῆς Ἄρκτου, τοῦ Ὠρίωνα, τῆς Πούλιας, ἀκόμα καὶ τοῦ Αὐγερινοῦ.

Ὁ Ἥλιος ὅμως τῆς Δικαιοσύνης, ὁ ὁποῖος ἀκτινοβόλησε ἀνατέλλοντας μέσα ἀπὸ τοὺς παρθενικοὺς κόλπους, δὲν ἔχει ἀνάγκη τὴ συνδρομὴ ἀπὸ τὸ φῶς τῶν ἀστεριῶν, ἀλλὰ ἔθεσε τὸν Πρωτομάρτυρα Στέφανο νὰ λάμπει αὐτός, δίπλα στὶς ἀθάνατες ἀκτίνες Του.

Ὁ ἥλιος, βαδίζοντας στὸ οὐράνιο μονοπάτι τοῦ ἀνάμεσα στὸ βοριὰ καὶ τὸ νότο, πότε μεγαλώνει καὶ πότε μικραίνει τὸ φεγγοβόλημα τῆς μέρας.

Ὁ Κύριος, ἐρχόμενος ἀπὸ τὸν οὐρανὸ γιά μᾶς, αὔξησε τὴν Δικαιοσύνη καὶ διατήρησε ἀμόλυντο καὶ ἀμείωτο τὸ φεγγοβόλημά της.

Ὁ ἥλιος διαδέχεται τὴ νύχτα, Αὐτὸς τὸν θάνατο ἀντιπαλεύει, ἐκεῖνος διώχνει τὸ σκοτάδι, Αὐτὸς ἀνατρέπει τὴν ἁμαρτία, ἐκεῖνος φέγγει γιὰ δώδεκα ὧρες, Αὐτὸς ἀστράφτει στοὺς αἰῶνες, ἐκεῖνος μὲ τ’ ἀστέρια βαδίζει, Αὐτὸς λάμπει μὲ τοὺς Ἀποστόλους, ἐκεῖνος τριγυρνάει ἀνάμεσα σὲ χρόνια καὶ ἐποχές, Αὐτὸς κηρύττεται μὲ τοὺς Προφῆτες καὶ τοὺς Εὐαγγελιστές, ἐκεῖνος μὲ τὴ διαδρομὴ τοῦ τὶς ὧρες ὑφαίνει, Αὐτὸς τὸν λόγο τῆς Ἐκκλησίας δυναμώνει. Ἐκεῖνον οἱ ζωγράφοι πάνω στὸ ἅρμα τὸν ζωγραφίζουν, Αὐτὸν οἱ σοφοὶ κατὰ Θεὸν στὴ φάτνη ἀναπαυόμενο ἀναγγέλλουν.

Μιά φάτνη ἡ ὁποία σὰν ἄλλος Οὐρανὸς ποὺ περιβάλλεται μὲ τὴ Χερουβικὴ δόξα, μόνο μὲ τὸν Θεϊκὸ θρόνο μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ, ποὺ περιέχει τὴ λογικὴ τροφή, μία φάτνη ποὺ δέχτηκε Αὐτὸν ποὺ δημιούργησε τὴν κάθε ζωή, μία φάτνη ποὺ βαστάει Αὐτὸν ποὺ βαστάει τὰ πάντα. Μία φάτνη ποὺ κατὰ χάριν ἔγινε πλατύτερη ἀπὸ τὴν Πλάση ὅλη, γιὰ νὰ χωρέσει Αὐτὸν ποὺ ὁλόκληρη ἡ Κτίση δὲν χωράει. Μία φάτνη ποὺ μᾶς ἀναγγέλθηκε ἀπὸ τὸν ἀγγελιοφόρο ἀστέρα. Μία φάτνη ποὺ προτύπωσε τὸ θυσιαστήριο, καὶ ἕνα σπήλαιο ποὺ τὴν Ἐκκλησία ἀποτέλεσε.

Ἄς μιμηθοῦμε λοιπὸν καὶ ἐμεῖς, τοὺς εὐσεβεῖς Μάγους, καὶ ἀντιλαμβανόμενοι τὴν ἐκκλησία ὡς Βηθλεέμ, ἂς ἀσπασθοῦμε τὸ ἱερὸ βῆμα ὡς Σπήλαιο, τὸ θυσιαστήριο ὡς Φάτνη, καὶ ἀντὶ τοῦ Βρέφους, τὸν διὰ τοῦ Βρέφους εὐλογημένο ἄρτο ἂς ἀγκαλιάσουμε.

Ἔχοντας ὑπόψιν ὅλα αὐτὰ ἂς δοξάσουμε σήμερα Αὐτὸν ποὺ καὶ ὁ πρωτομάρτυρας Στέφανος ὡς Βασιλέα κηρύττει.

Θαυμαστὰ πράγματα ἑνὸς θαυμαστοῦ Βασιλέα!

Χθές γεννήθηκε, καὶ σήμερα ὁ Στέφανος σὲ Αὐτὸν προσφέρθηκε ὡς πραγματικὸ καὶ ἔμψυχο στεφάνι, ὡς στεφάνι ποὺ πλέχτηκε καὶ χαλκεύτηκε μόνο του.

π. Βασιλείου Ι. Καλλιακμάνη

α) Ἡ μαθητεία σὲ ἱκανὸ διδάσκαλο καὶ ἔμπειρο πνευματικὸ πατέρα θεωρεῖται ἀπαραίτητη γιὰ ὅποιον θέλει νὰ μυηθεῖ στὴ χριστιανικὴ ζωή. Αὐτὴ δὲν μεταδίδεται ἁπλῶς μὲ λόγους καὶ βιβλία.

 Μεταγγίζεται διὰ τοῦ παραδείγματος. Στὸ Συναξάρι τοῦ Ἁγίου Δημητρίου ἀναφέρεται ὅτι αὐτὸς καταγόταν «ἀπὸ τὴν πόλιν Θεσσαλονίκην, εὐσεβὴς ὧν ἄνωθεν ἀπὸ τοὺς γονεῖς του καὶ διδάσκαλος τῆς εἰς τὸν Χριστὸν πίστεως». Παράλληλα ἦταν στρατηγὸς τῶν ρωμαϊκῶν στρατευμάτων τῆς Θεσσαλίας καὶ ἀνθύπατος Ἑλλάδος. Αὐτὸ ὅμως δὲν τὸν ἐμπόδισε νὰ καλλιεργεῖ τὴν χριστιανικὴ εὐσέβεια καὶ νὰ μυσταγωγεῖ πολλοὺς μαθητὲς στὴν εὐαγγελικὴ ἀλήθεια.

β) Ἐκεῖνος ποὺ ἐμπνέεται ἀπὸ τὸ ἀναστάσιμο κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου δὲν τὸ κρατᾶ μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό του· ἐπιθυμεῖ νὰ τὸ μεταδώσει καὶ στοὺς ἄλλους. Ἐκεῖνος ποὺ ὑφίσταται τὴν «πνευματικὴ ἀλλοίωση», τὴν «εὐπρεπεστάτην», ὅπως διδάσκουν τὰ λειτουργικὰ κείμενα, θέλει νὰ μυηθοῦν καὶ ἄλλοι στὴ ζωὴ τοῦ Πνεύματος. Μεταξὺ τῶν μαθητῶν τοῦ Ἁγίου Δημητρίου διακρίθηκε ὁ Ἅγιος Νέστορας, ποὺ ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ στὶς 27 Ὀκτωβρίου.

 γ) Ἡ γνωστοποίηση ὅτι ὁ Δημήτριος ὄχι μόνο ἦταν χριστιανός, ἀλλὰ δίδασκε τὴν πίστη σὲ κύκλο μαθητῶν, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὴν καθαίρεσή του ἀπὸ τὸ στρατιωτικὸ ἀξίωμα καὶ τὴ φυλάκισή του. Ὁ καίσαρας Γαλέριος ἦταν ἰδιαίτερα αὐστηρὸς μὲ τὸν νεαρὸ ἀξιωματικό. Ἐπιπλέον, θέλοντας νὰ ἑορτάσει τὴ νίκη τοῦ κατὰ τῶν Σκυθῶν, ὀργάνωσε μονομαχίες στὸ στάδιο τῆς Θεσσαλονίκης, ὅπου ὁ γιγαντόσωμος Λυαῖος καυχιόταν ἀλαζονικὰ καὶ προκαλοῦσε τοὺς φοβισμένους χριστιανούς.

 δ) Σὲ ἐποχὴ ποὺ ἡ χριστιανικὴ πίστη βρισκόταν σὲ διωγμὸ καὶ οἱ χριστιανοὶ ὁδηγοῦνταν στὶς ἀρένες ὡς βορὰ ἄγριων θηρίων, στὶς φυλακὲς καὶ στὸ μαρτυρικὸ θάνατο, ποιὸς θὰ τολμοῦσε νὰ ἀντισταθεῖ; Κι ὅμως, ὁ τολμηρὸς μαθητὴς τοῦ Δημητρίου, ὁ Νέστορας, ὁπλισμένος μὲ θάρρος καὶ ἀνδρεία εἰσέρχεται ἑκουσίως στὸν στίβο, γιὰ νὰ δώσει τὸν καλὸ ἀγώνα. Δὲν ὑπολογίζει τὴν ὑπεροχὴ τοῦ ἀντιπάλου, δὲν κάμπτεται στὶς ἐχθρικὲς ἰαχὲς τοῦ πλήθους. Συνέχεια →

 π. Βασίλειος Καλλιακμάνης

α) Λέμε συχνὰ στὴν καθημερινὴ ζωή, ὅταν προκύπτει ἕνα πρόβλημα ὑγείας ἢ ἕνα ἀτυχὲς γεγονὸς ἢ μία στενοχώρια, ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς τιμωρεῖ. Τὴν τιμωρία αὐτὴ τὴ συνδέουμε μὲ κάποιο ἁμάρτημα. Ἡ ἐν λόγω ἀντίληψη ἔχει ἑδραιωθεῖ στὴ λαϊκὴ θρησκευτικότητα καὶ σχετίζεται μὲ τὴν ποιότητα τῆς πίστης μας. Δηλαδή, σὲ ποιὸν Θεὸ καὶ πῶς πιστεύουμε. Διότι πράγματι στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἀπαντοῦν πολλὲς περιπτώσεις ὅπου οἱ ἄνθρωποι τιμωροῦνται γιὰ τὴν παράβαση τοῦ θελήματός Του.

β) Ὁ προφήτης Μωυσῆς, λ.χ., μὲ τιμωρίες στὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ συγκρατοῦσε τὸν λαὸ ποὺ ἔρεπε πρὸς τὴν εἰδωλολατρία. Ὅσοι ἀντιστάθηκαν σ’ αὐτὸν ὑπέφεραν ἢ θανατώθηκαν. Ὁ γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ γράφει σχετικὰ μὲ τὸ θέμα ὅτι εἶναι ἀδύνατο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ μὴν τρομάξουν διαβάζοντας τὰ πρῶτα βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.

γ) Στὴν Καινὴ Διαθήκη συχνὰ ἐπαναλαμβάνεται ὅτι “ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστι” (Α΄ Ἰωάν. 4, 8). Ὁ Χριστὸς δὲν τιμωρεῖ τοὺς ἀνθρώπους γιὰ νὰ σώσει τὸν κόσμο. Θυσιάζεται ὁ ἴδιος καὶ δίνει τὴν ψυχὴ του “λύτρον ἀντὶ πολλῶν” (Ματθ. 20, 28). Ἡ παρουσία Του δὲν στηρίζεται σὲ καμιὰ πολιτικὴ δύναμη, κοσμικὴ ἢ καὶ θρησκευτικὴ ἀκόμη αὐθεντία, ἀλλὰ στὴν ἀλήθεια ζωῆς ποὺ προσκομίζει.

δ) Τὸ θέμα τῆς θείας τιμωρίας ἀπαντᾶ καὶ στὸ συναξάρι τῆς ἁγίας Βαρβάρας. Ἐκεῖ ἀναφέρεται: “Αὕτη σεβομένη κρυφίως, δὲν ἠδυνήθη νὰ κρυφθῆ ἀπὸ τὸν ἀσεβῆ πατέρα της. Ἐγνώρισε γὰρ ἐκεῖνος τὰ περὶ αὐτῆς, ὅταν, αὐτὸς μὲν εἶπε νὰ γένουν δύω παράθυρα εἰς τὸ παρ’ αὐτοῦ κτισθὲν λουτρόν, ἡ δὲ Ἁγία ἐπρόσταξε νὰ γένουν τρία παράθυρα. Ἐρωτήσας δὲ αὐτήν, διὰ ποίαν αἰτίαν τρία παράθυρα κατεσκεύασεν; ἔμαθεν ἀπὸ αὐτήν, ὅτι τὰ ἐποίησεν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος”. Συνέχεια →

  Μέγας Βασίλειος

 Ποιός κορεσμὸς θὰ μποροῦσε νὰ ὑπάρξῃ ἀπὸ τὴ μνήμη τῶν μαρτύρων, γι᾿ αὐτὸν ὁ ὁποῖος ἀγαπᾷ τοὺς Μάρτυρες; Διότι ἡ τιμὴ πρὸς τοὺς ἀνδρείους ἀπὸ μέρους τῶν συνδούλων των, ἀποδεικνύει τὴν εὔνοια πρὸς τὸν κοινὸ Κύριο. Εἶναι ἄλλωστε ὁλοφάνερο ὅτι αὐτὸς ὁ ὁποῖος παραδέχεται τοὺς γενναίους ἄνδρες, δὲν θὰ ὑστερήσῃ κατὰ τὴ μίμησι, ὅταν βρεθῇ σέ παρομόμοιες περιστάσεις. Νὰ μακαρίσῃς ἀληθινὰ αὐτὸν ποὺ ἐμαρτύρησε, γιὰ νὰ γίνῃς μάρτυρας κατὰ τὴ διάθεσι, καὶ θὰ καταλήξῃς νὰ ἀξιωθῆς τοὺς ἴδιους μισθοὺς μὲ ἐκείνους, χωρὶς νὰ διωχθῆς, χωρὶς νὰ καῆς στὴ φωτιά, χωρὶς νὰ μαστιγωθῆς. Ἐμεῖς δὲ δὲν πρόκειται νὰ θαυμάσουμε ἕνα, οὔτε μόνο δύο, οὔτε ὁ ἀριθμὸς τῶν μακαριζομένων φθάνει μέχρι τοῦ ἀριθμοῦ τῶν δέκα. Ἀλλὰ σαράντα ἄνδρες, ποὺ σὰν νὰ εἶχαν μίαν ψυχὴ σέ ξεχωριστὰ σώματα, μὲ μία σύμπνοια καὶ ὁμόνοια τῆς πίστεως, μία ἐπέδειξαν καὶ τὴν καρτερία στὰ βάσανα καὶ τὴν ἀντίστασι, χάριν τῆς ἀλήθειας. Ὅλοι ὑπῆρξαν ἕνας καὶ ἕνας· ἴσοι στὴ διάθεσι καὶ ἴσοι στὸν ἀγῶνα. Γι’ αὐτό καὶ μὲ τὴν ἴδια τιμὴ κατηξιώθηκαν νὰ λάβουν τὰ στεφάνια τῆς δόξης. Ποιὸς λόγος θὰ μποροῦσε νὰ περιγράψῃ τὴν ἀξία τους;

Δὲν θὰ ἐπαρκοῦσαν οὔτε σαράντα γλῶσσες νὰ ἐξυμνήσουν τὴν ἀρετὴ τόσων μεγάλων ἀνδρῶν. Καὶ ὅμως, καὶ ἂν ἀκόμη ἦταν ἕνας ὁ τιμώμενος, θὰ ἀρκοῦσε νὰ νικήσῃ τὴ δύναμι τῶν λόγων μου, πολὺ δὲ περισσότερο τώρα ποὺ εἶναι τόσο μεγάλο πλῆθος, στρατιωτικὴ φάλαγγα, παράταξις δυσκολοκαταγώνιστος, ἐξ ἴσου ἀνίκητος στοὺς πολέμους καὶ ἄφθαστος στοὺς ἐπαίνους.

Ἐμπρὸς λοιπὸν τώρα, ἀφοῦ τοὺς φέρουμε ἐνώπιόν μας διὰ τῆς ἐνθυμήσεως, ἂς καταστήσουμε κοινὴ τὴν ὠφέλεια σ’αὐτοὺς ποὺ εἶναι παρόντες, ἀφοῦ δείξουμε πρῶτα σ’ ὅλους σὰν σέ ζωγραφιά, τὰ κατορθώματα τῶν ἀνδρῶν. Ἄλλωστε καὶ τὰ πολεμικὰ ἀνδραγαθήματα, πολλές φορές καὶ οἱ λογογράφοι καὶ οἱ ζωγράφοι ἐξιστοροῦν· οἱ μὲν μὲ τὸ νὰ τὰ ἐγκωμιάζουν μὲ τὸ λόγο, οἱ δὲ μὲ τὸ νὰ τὰ ζωγραφίζουν στοὺς πίνακες, διεγείρουν πολλοὺς πρὸς τὴν ἀνδραγαθία, καὶ οἱ μὲν καὶ οἱ δέ. Διότι αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἡ ἱστοριογραφία παρουσιάζει διὰ τῆς ἀκοῆς, αὐτὰ τὰ ἴδια ἡ ζωγραφικὴ σιωπηλῶς τὰ παριστάνει διὰ τῆς μιμήσεως. Ἔτσι τώρα καὶ ἐμεῖς θὰ ὑπενθυμήσουμεν στοὺς παρόντες τὴν ἀρετὴ τῶν ἀνδρῶν· καὶ ἀφοῦ κατὰ κάποιον τρόπο φέρουμεν κάτω ἀπὸ τὰ μάτια σας τίς πράξεις των, θὰ παρακινήσουμε πρὸς μίμησι, αὐτοὺς ποὺ εἶναι γενναιότεροι καὶ οἰκειότεροι κατὰ τὴν διάθεσι πρὸς αὐτούς. Διότι «ἐγκωμιασμὸς μαρτύρων» σημαίνει προτροπὴ πρὸς ἀρετή, αὐτῶν ποὺ εἶναι συγκεντρωμένοι. Οἱ λόγοι γιὰ τοὺς ἁγίους δὲν καταδέχονται νὰ ὑποτάσσωνται στοὺς κανόνες τῶν ἐγκωμίων. Διότι οἱ ἐγκωμιαστές παίρνουν τίς ἀρχές τῶν εὐφημιῶν, ἀπὸ τίς ἀφορμές τοῦ κόσμου. Γι᾿ αὐτοὺς ὅμως, οἱ ὁποῖοι ἔχουν σταυρώσει τὸν κόσμο, πῶς μπορεῖ, κάτι ποὺ προέρχεται ἀπὸ αὐτόν, νὰ δώσῃ ἀφορμὴ γιά ὑπερηφάνεια; Συνέχεια →