Φεβρουάριος 2025
Κ Δ Τ Τ Π Π Σ
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
232425262728  

Προφῆτες

Ὁ προφήτης Ἰωνάς καί ἡ παγκοσμιότητα τῆς σωτηρίας

 

π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

Αποτέλεσμα εικόνας για ιωνασ και το κητοσ

α) Καί ἔγινε λόγος Κυρίου στόν Ἰωνά, τόν γιό τοῦ Ἀμαθί, λέγοντας: Σήκω νά πᾶς στή Νινευί, τή μεγάλη πόλη, καί ν’ ἀναγγείλεις τήν τιμωρία της, γιατί εἶδα τή φαυλότητα τῶν κατοίκων της. Ὁ Ἰωνάς ὅμως ἑτοιμάσθηκε νά φύγει ἀπό τό πρόσωπο τοῦ Κυρίου, πρός τή Θαρσεῖς, καί κατέβηκε στήν Ἰόππη. Καί βρῆκε ἕνα πλοῖο, πού πήγαινε στή Θαρσεῖς, καί ἔδωσε τόν ναῦλο του, κι ἐπιβιβάσθηκε σ’ αὐτό, γιά νά πάει μακριά ἀπό τόν Κύριο (βλ. Ἴων. 1, 1-3).

β) Ὁ προφήτης Ἰωνάς, πού ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ στίς 21 Σεπτεμβρίου, θεωρεῖ τή σωτηρία ὡς ἀποκλειστικό προνόμιο τοῦ δικοῦ του λαοῦ. Δέν κατανοεῖ ὅτι ὁ Θεός “πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν” (Ἅ΄ Τίμ. 2, 4). Δέν μπορεῖ νά δεχθεῖ ὅτι ὁ Κύριος εἶναι πολυεύσπλαχνος, ἐλεήμων, οἰκτίρμων καί ὅλος ἀγάπη πατρική. Ὅποτε, παρακούει τήν ἐντολή Του καί νομίζει ὅτι θά ἀκυρώσει τό θέλημά του. Ὁ Θεός ὅμως τόν παιδαγωγεῖ μέ διάφορους τρόπους, μέ θαύματα καί “σημεῖα”.

γ) Ἡ σφοδρή τρικυμία πού συνάντησε τό πλοῖο ἀναγκάζει τόν Ἰωνά νά ὁμολογήσει ὅτι φεύγει “ἀπό προσώπου Κυρίου”. Ἔτσι, ὕστερα ἀπό κλῆρο ρίχνεται στή θάλασσα καί βρίσκεται στήν κοιλιά ἑνός κήτους, στήν “κοιλιά τοῦ Ἅδη”. Μένει ἐκεῖ τρεῖς μέρες καί τρεῖς νύχτες, μετανοῶν καί προσευχόμενος. Ἡ προσευχή τοῦ γίνεται φωνή εὐγνωμοσύνης στόν Θεό, διότι ἀπό τό βάθος τῆς ἀβύσσου ἐλπίζει ὅτι θά ξαναβρεθεῖ κατά θεία πρόνοια στίς αὐλές τοῦ Κυρίου, στόν εὐλογημένο ναό του.

δ) Κι ὅταν τό κῆτος τόν ξερνᾶ στή γῆ, παίρνει πάλι ὁ Ἰωνάς ἐντολή νά κηρύξει μετάνοια στή Νινευί, πράγμα πού κάνει. Ἀλλά ὅταν βλέπει τήν ἔμπρακτη μετάνοια τοῦ λαοῦ τῆς πόλης, ἀντί νά χαρεῖ, θλίβεται καί διαμαρτύρεται στό Θεό, πού δέν στέλνει τήν τιμωρία του. Κι Ἐκεῖνος τόν παιδαγωγεῖ μέ συμβολικό τρόπο. Δίδει ἐντολή νά φυτρώσει μεμιᾶς ἕνα σκιερό φυτό, μία “κολοκυθιά”, γιά νά τόν προστατεύει ἀπό τόν καύσωνα. Καί τήν ἄλλη μέρα τό πρωί στέλνει ἕνα σκουλήκι πού τρώει τίς ρίζες τοῦ φυτοῦ καί τό ξηραίνει. Ἔτσι, ἡ ζέστη γίνεται ἀφόρητη, κι ὁ Ἰωνάς νιώθει ἐξαντλημένος. Τόση ἦταν ἡ στενοχώρια του γιά τήν ἀπώλεια τοῦ φυτοῦ, πού ἤθελε νά πεθάνει παρά νά ζήσει.

ε) Τοῦ λέει τότε ὁ Θεός: “Ἐσύ οὔτε κοπίασες γι’ αὐτό τό φυτό οὔτε τό ‘κανες νά μεγαλώσει. Μόνο τοῦ μεγάλωσε σέ μία νύχτα καί τήν ἄλλη μέρα ξεράθηκε. Κι ὅμως λυπήθηκες γι’ αὐτό. Ἐγώ δέν ἔπρεπε νά λυπηθῶ γιά τή Νινευί, τή μεγάλη πόλη…, ὅπου ὑπάρχουν περισσότεροι ἀπό ἑκατόν εἴκοσι χιλιάδες ἄνθρωποι καί κτήνη πολλά;” (Ἴων. 4,10-11). Δέν τόν ἐπιτιμά, ἀλλά τοῦ θέτει τό ἐρώτημα καί τόν ἀφήνει νά ἀπαντήσει μόνος του. Δέν τόν τραυματίζει, ἀλλά τόν θεραπεύει. Τοῦ ἀποκαλύπτει τό μεγαλεῖο της ἀγάπης Του.

στ) Ὅταν στούς χρόνους τῆς Καινῆς Διαθήκης οἴ γραμματεῖς καί οἴ φαρισαῖοι ζήτησαν ἀπό τόν Χριστό κάποιο ἀποδεικτικό θαυματουργικό σημάδι, πού νά ἐπιβεβαιώνει τή Θεία τοῦ ἀποστολή, Ἐκεῖνος ἐπικαλέσθηκε τό “σημεῖο” τοῦ Ἰωνά. Ἐδῶ ἡ Ἐκκλησία ἀκολουθώντας τά λόγια του Ἰησοῦ (Λούκ. 12, 38 κ.ε.) βλέπει τήν τριήμερη ταφή καί Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Γι’ αὐτό καί ἡ προφητεία αὐτή διαβάζεται στόν ἑσπερινό του Μ. Σαββάτου.

ζ) Τό βιβλίο τοῦ Ἰωνά περιγράφει τή νοοτροπία πού συχνά ἀπαντᾶ καί σέ πολλούς χριστιανούς. Πολλοί ἀπό αὐτούς θά ἤθελαν ἄμεση τιμωρία τῶν ἁμαρτωλῶν, τῶν ἀδίκων, τῶν ἀθέων, τῶν φαύλων, τῶν πονηρῶν καί ὅσων βρίσκονται σέ πλάνη. Θεωροῦν τόν Θεό ἄδικο, πού δέν ἐπεμβαίνει ὡς τιμωρός γιά νά ἀφανίσει ἀπό τή Γῆ τούς ἀσεβεῖς καί νά ἐξαλείψει τό κοινωνικό κακό. Δέν ἀντέχουν τήν ἐλευθερία μέ τήν ὁποία προίκισε ὁ Θεός τό ἀνθρώπινο γένος καί δέν μποροῦν νά κατανοήσουν τήν ἄπειρη ἀγάπη Του γιά τό τελειότερο καί θεόμορφο πλάσμα του, τόν ἄνθρωπο.

 

Ὁ Πύρινος Ἅγιος. Ἠλίας ὁ Θεσβίτης

Φώτη Κόντογλου

svilijahh9[1]Αὐτὸς ὁ ἅγιος ξεχωρίζει ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους, καὶ μὲ ὅλο ποὺ ἤτανε ἄνθρωπος, φαίνεται σὰν κάποιο ὑπερφυσικὸ καὶ μυστηριῶδες πλάσμα, ποὺ ἔρχεται καὶ ξανάρχεται στὸν κόσμο. Οἱ Ἰουδαῖοι περιμένανε νὰ ξανάρθει στὸν κόσμο, γιὰ τοῦτο θαρρούσανε πὼς ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ἤτανε ὁ Ἠλίας. Καὶ τότε ποὺ ρώτησε ὁ Χριστὸς τοὺς μαθητὲς του «Ποιός, λένε, πὼς εἶμαι, οἱ ἄνθρωποι;», τοῦ ἀπαντήσανε πὼς λέγανε πὼς ἤτανε ὁ Ἠλίας ἢ κάποιος ἄλλος ἀπὸ τοὺς προφῆτες. Ὁ προφήτης Μαλαχίας, ποὺ ἔζησε πολὺ ὑστερώτερα ἀπὸ τὸν Ἠλία, λέγει: «Τάδε λέγει Κύριος Παντοκράτωρ. Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστελῶ ὑμῖν Ἠλίαν τὸν Θεσβίτην, πρὶν ἢ ἐλθεῖν τὴν ἡμέραν Κυρίου τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ», καὶ πολλοὶ τὸ ἐξηγήσανε πὼς ὁ Ἠλίας θἄρθη πάλι στὸν κόσμο πρὶν ἀπὸ τὴ Δευτέρα Παρουσία καὶ θὰ μαρτυρήσει.

Σὲ ὅλα μοιάζει μ᾿ αὐτὸν ὁ Πρόδρομος, γι᾿ αὐτὸ οἱ ἀπόστολοι κ᾿ οἱ ἄλλοι Ἑβραῖοι ὑποπτευόντανε μήπως ἤτανε ὁ Ἠλίας ξαναγεννημένος. Ὕστερα ἀπὸ τὴ Μεταμόρφωση, σὰν κατεβήκανε ἀπὸ τὸ βουνὸ οἱ τρεῖς μαθητάδες μὲ τὸν Χριστό, τὸν ρωτήσανε: «Οἱ γραμματεῖς λένε πὼς ὁ Ἠλίας πρέπει νἄρθει πρῶτα. Ἐσὺ τί λές;» Κι᾿ ὁ Χριστὸς τοὺς ἀποκρίθηκε: «Ὁ Ἠλίας ἔρχεται πρῶτα καὶ θὰ τ᾿ ἀποκαταστήσει ὅλα· ἀλλὰ σᾶς λέγω πὼς ὁ Ἠλίας ἦρθε κιόλας, καὶ δὲν τὸν γνωρίσανε, ἀλλὰ τοῦ κάνανε ὅσα θελήσανε· τὰ ἴδια μέλλεται νὰ πάθει καὶ ὁ γυιὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀπ᾿ αὐτούς». Τότε καταλάβανε οἱ μαθητὲς πὼς γιὰ τὸν Ἰωάννη τὸν Βαπτιστὴ τοὺς εἶπε (Ματθ. ιστ´, 10). Ρωτήσανε οἱ μαθητὲς τὸν Χριστὸ γιὰ τὸν Ἠλία, ἐπειδὴ τὸν εἴχανε δεῖ πρὶν ἀπὸ λίγο, ἀπάνω στὸ Θαβώρ, νὰ φανερώνεται μαζὶ μὲ τὸν Μωυσῆ, τὴν ὥρα ποὺ μεταμορφώθηκε ὁ Χριστός, καὶ νὰ μιλᾶ μαζί του, μὲ ὅλο ποὺ εἶχε ζήσει σ᾿ αὐτὸν τὸν κόσμο πρὶν ἀπὸ 800 χρόνια.

Ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴ Σταύρωση, σὰν φώναξε ὁ Χριστὸς «Ἠλὶ ἠλί, λαμὰ σαβαχθανί», κάποιοι ἀπὸ τοὺς Ἑβραίους ποὺ στεκόντανε κοντὰ στὸ σταυρὸ λέγανε πὼς θὰ φώναζε τὸν Ἠλία νὰ τὸν βοηθήσει: «Τινὲς δὲ τῶν ἐκεῖ ἑστώτων ἀκούσαντες ἔλεγον ὅτι Ἠλίαν φωνεῖ οὗτος» (Ματθ. κζ´, 46). Παντοῦ πλανιέται ὁ ἴσκιος του. Συνέχεια

Ὁ προφήτης Ἠλίας στὸ Ἑορτολόγιο

 Παναγιώτη Ἰ. Σκαλτσῆ

Pr.Ilias-1[1] Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς στοὺς «χοροὺς» τῶν ἁγίων πού τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία συγκαταλέγει καὶ «τοὺς πρὸ τῆς χάριτος προφήτας, πατριάρχας, δικαίους, τοὺς προκατηγγελκότας τὴν τοῦ Κυρίου παρουσίαν»1. Ἀνακεφαλαιώνει μὲ τὸν τρόπο αὐτό τὴ βιβλικὴ καὶ πάτερικὴ παράδοση πού θέλει τοὺς προφῆτες πρότυπα τῆς πίστεως, μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ καὶ κήρυκες τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας οἰκονομίας.

«Ὑπὸ Πνεύματος Ἁγίου φερόμενοι»2 οἱ προφῆτες εὐαγγελίζονται τὴ χαρὰ πού ἀπορρέει ἀπὸ τὸ μυστήριο τῆς ἐνσαρκώσεως3 καὶ γίνονται κήρυκες τοῦ Χριστοῦ «λαλοῦντες εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν»4. Ὁ προφήτης Ἠλίας, εἰδικότερα, συνδέεται ἄμεσα μὲ τὴν προκήρυξη καὶ ἀνάδειξη τοῦ μυστηρίου τοῦ Χριστοῦ. «Ἡ Μωσὲως καὶ Ἠλία παράστασις -στὴ Μεταμόρφωση- καὶ τὸ προσλαλεῖν ἀλλήλοις αὐτούς, οἰκονομία τις ἦν εὖ μάλα καταδεικνύουσα δορυφορούμενον ὑπὸ νόμου καὶ προφητῶν, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὡς καὶ νόμον καὶ προφητῶν δεσπότην προκαταδειχθέντα παρ’ αὐτῶν, δι’ ὧν ἀλλήλοις συνωδᾶ προεκήρυξαν»5.

Σὲ ἑορτολογικό ἐπίπεδο ἡ μνήμη τοῦ προφήτη Ἠλία ἀναφέρεται γιὰ πρώτη φορὰ τὸν 4ο αἰ. ἀπὸ τὴν περιηγήτρια Αἰθερία. Στὸ Ὁδοιπορικό της κάνει λόγο γιὰ τὸν ἅγιο Ἰώβ, τὸν ἅγιο Μωυσῆ, τὸν ἅγιο Μελχισεδέκ, τὸν ἅγιο Ἀβραὰμ καὶ τὸν ἅγιο προφήτη Ἠλία τὸν Θεσβὶτη6. Ἡ τιμὴ των δὲν προσδιορίζεται σὲ ἐτήσια βάση καὶ σὲ συγκεκριμένη ἡμερομηνία, ἀλλὰ συνδέεται μὲ τὴν εὐλαβῆ προσκύνηση καὶ τὴν μὲ ψαλμοὺς καὶ ἀντίφωνα προσευχὴ τῶν πιστῶν στοὺς τόπους, ὅπου ἔζησαν ἤ προσέφεραν θυσία ἤ καὶ ἐτάφησαν οἱ ὡς ἄνω προφῆτες καὶ ἅγιοι. Γιὰ τὸν προφήτη Ἠλία εἰδικότερα γράφει: «Βαδίζοντας γιὰ λίγο μέσα εἰς τὴν κοιλάδα τοῦ Ἰορδάνου, εἰς τὴν ὄχθη τοῦ ποταμοῦ, ἐπειδὴ ἀπὸ ἐκεῖ διέρχεται ὁ δρόμος, πού ἔπρεπε νὰ ἀκολουθήσωμε γιὰ λίγο, αἴφνης εἴδαμε τὴν πόλι τοῦ ἁγίου προφήτου Ἡλιοῦ, τὴν Θὲσβην, ἐκ τῆς ὁποίας ἔλαβε καὶ τὴν προσωνυμία του Ἠλίας ὁ Θεσβίτης. Σήμερα ἀκόμη ὑπάρχει ἐκεῖ ἕνα σπήλαιο μέσα εἰς τὸ ὁποῖον ἀνεπαύετο ὁ ἅγιος, καὶ ἐκεῖ εὑρίσκεται καὶ ὁ τάφος τοῦ ἁγίου Ἰεφθάε. Τότε, ἀφοῦ ἐδοξολογήσαμε τὸν Θεόν, κατὰ τὸ ἔθος μας, ἐξακολουθήσαμε τὴν πορεία μας»7. Συνέχεια