Σ.Ν.Σάκκου

Ἂν θέλαμε νὰ δείξουμε κάτι τὸ ὁποῖο νὰ ἐκφράζει ὅλη τὴν ἀθλιότητα τῆς ἁμαρτίας καὶ τὴ διαφθορὰ τοῦ προχριστιανικοῦ κόσμου, θὰ ἔπρεπε νὰ σταθοῦμε μπροστὰ σ’ ἕναν σταυρό. Ἀλλά καὶ ἂν θέλαμε νὰ δείξουμε κάτι τὸ ὁποῖο σήμερα ἐκφράζει τὰ ἐντελῶς ἀντίθετα, τὴν ἄκρα δηλαδὴ ἁγιότητα καί τήν ἀπέραντη ἀγάπη, πάλι σ’ ἕναν σταυρὸ θὰ στεκόμασταν. Ὁ σταυρὸς εἶναι τὸ σύμβολο δύο ἐντελῶς ἀντίθετων κόσμων καὶ συγχρόνως τὸ σύμβολο τῆς μεγαλύτερης ἀλλαγῆς, ἡ ὁποία συντελέσθηκε στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος.

Πρὸ Χριστοῦ ὁ σταυρὸς ἦταν τὸ ἀκριβότερο τίμημα τὸ ὁποῖο διέθετε ἡ ἁμαρτία, γιὰ νὰ ἀμείβει τὰ θύματά της. Μετὰ τὴν πτώση οἱ ἄνθρωποι ἀποχαλινώθηκαν καὶ ἐξώκειλαν σὲ κάθε εἴδους ἁμαρτήματα καὶ ἐγκλήματα. Ἡ διατάραξη τῶν σχέσεων μεταξὺ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων μὲ τὴν παράβαση τῶν προπατόρων εἶχε ὡς συνέπεια καὶ τὴ διατάραξη τῆς σχέσεως τῶν ἀνθρώπων μεταξύ τους. Ἡ συμβίωση τῶν ἀνθρώπων μέσα στὴν κοινωνία, λείψανο τῆς εἰρηνικῆς ζωῆς τὴν ὁποία ἔζησαν στὸν παράδεισο, διαταράχθηκε ἀπό τούς καρποὺς τῆς παραβάσεως, δηλαδὴ τὰ πάθη καὶ τὴν ἐγκληματικότητα. Οἱ ἴδιοι οἱ ἄνθρωποι, θέλοντας νὰ ἀναχαιτίσουν τὰ ἀχαλίνωτα πάθη τῶν κακοποιῶν καὶ νὰ ἐπιβάλουν κάποια τάξη, θέσπισαν νόμους καὶ ὅρισαν αὐστηρὲς ποινές. Ὡς ἔσχατη ποινὴ ὁρίσθηκε ὁ θάνατος. Συνέχεια →

            Ἀρχιμ. Ἀντωνίου Ρωμαίου

Ἕνα μέρος ἀπό τήν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι, νομίζω, ὅτι ὁ Σταυρός δέν ἀποτελεῖ μόνο τό Ὄργανο τῆς Σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά συγχρόνως καί τήν μοναδική “ὁδόν ζωῆς” τοῦ πιστοῦ. Ἡ παραδοχή τῆς ἀνωτέρω ἀλήθειας ἔχει τρομακτικές καί συγκλονιστικές ἐπιπτώσεις στόν ἄνθρωπο. Ἔρχεται νά πραγματοποιήσῃ τήν πιό μυστική καί ἀπόκρυφη ὑπαρξιακή ἐπανάσταση μέσα του. Δημιουργεῖ τίς μοναδικές βιωματικές προϋποθέσεις γιά μιά “ἀναβίωσι” – ἀναγέννησι – καί ὁδηγεῖ σέ μιά διαρκῆ “μεταμόρφωσι”, ὅπως ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος τήν κηρύττει καί τήν ἐπικυρώνει μέ τήν ὁλοκαυτωματική προσφορά του στό βωμό τῆς Ἀγάπης τοῦ “Ἐσφαγμένου Ἀρνίου”.

Ὅλοι γνωρίζουμε πώς ἡ ρίζα τοῦ κακοῦ, πού ξεκινάει μέ τήν “πτῶσι τῶν πρωτοπλάστων”, εἶναι ὁ ἐγωϊσμός, ἡ ἐγωκεντρική θεώρησις καί βίωσις τῶν ἀξιῶν τῆς ζωῆς. Τό κήρυγμα γιά τήν αὐταπάρνησι -πού εἶναι ἡ τελειοτέρα δυνατή στόν ἄνθρωπο ἐφαρμογή τοῦ “ἔκκλινον ἀπό κακοῦ” καί γιά τήν ἄρσι τοῦ σταυροῦ πού εἶναι ἡ ἀρίστη ἀπόδοσις τοῦ “ποίησον ἀγαθόν” ἔρχεται νά ζητήσῃ τήν ἄμεση ἀλλαγή στήν ὑπαρξιακή βάσι τοῦ ἀνθρώπου.

Ἀπό τίς πρῶτες ὧρες τῆς ζωῆς του, ὁ ἄνθρωπος ζητεῖ νά γίνῃ τό κέντρον τοῦ ἐνδιαφέροντος καί τῆς μητρικῆς στοργῆς, τῆς ὑπάρξεως πού τόν ἔφερε στόν κόσμο. Ἀργότερα, μέ τούς γνωστούς καί ἐν πολλοῖς ἐνστικτώδεις τρόπους μας, ἀγωνιζόμαστε νά κατακτήσουμε τίς καρδιές τοῦ στενοῦ οἰκογενειακοῦ περιβάλλοντος καί ἐν συνεχείᾳ τοῦ εὐρυτέρου κοινωνικοῦ.

Πάντοτε τό βίωμα τῆς εὐτυχίας μας ἔχει μιά ἐγωκεντρική ὑποδομή, πού εἶναι συνήθως ὑποσυνείδητη -πολλές φορές ὅμως καί συνειδητή. Ἀντιστρόφως καταθλιπτική ἐπεξεργασία χαρακτηρίζει τίς ἐμπειρίες μας κάθε φορά πού “ἡ ζωή” ἤ “οἱ συνθῆκες τῆς ζωῆς” δέν ἔχουν τήν δυνατότητα νά ἱκανοποιήσουν τίς ἐγωϊστικές ἀναζητήσεις μας. Ἔτσι μελαγχολοῦμε, χωρίς νά σκεπτώμαστε ὅτι τό θανατηφόρο δένδρο τῆς μελαγχολίας φυτρώνει μόνο στό ἔδαφος τῆς ἐγωλατρείας ἤ ἐγωπαθείας.

Τό παραπάνω φαινόμενο -αὐτό ἐπειδή μέ τό νηπιοβαπτισμό ἔχουμε ἀσυνείδητα, θεωρητικά καί προκαταβολικά δώσει τή βούλησί μας στό Χριστό- δέν λείπει δυστυχῶς καί ἀπό τήν Χριστιανική ζωή μας. Ἔτσι φθάνουμε στό ἀντιφατικό καί ὀξύμωρο σχῆμα τοῦ “ἐγωκεντρικοῦ Χριστιανοῦ”, πού εἶναι ἡ πιό δραματική contradictio in terminis, τήν ὁποία μπορεῖ νά ἀναζητήσῃ ὁ φιλόσοφος νοῦς τοῦ προσγειωμένου Χριστιανοῦ!

Κανείς μας -τοὐλάχιστον στά πρῶτα χρόνια τοῦ συνειδητοῦ χριστιανικοῦ ἀγῶνος γιά τήν κατανόησι τοῦ “ἐν Χριστῷ ζῆν” -δέν ξέφυγε μέχρι σήμερα ἀπό αὐτή τήν ἀδυναμία. Ἡ λυτρωτική χαρά, πού πηγάζει ἀπό τό βίωμα τῆς συγχωρήσεως τῆς ἐνοχῆς τῶν ἁμαρτιῶν μας, εἶναι πολλές φορές “ἐγωκεντρική”. Συνέχεια →

π. Δημητρίου Στανιλοάε

᾿Αναμφίβολα κάθε ὀδύνη καί κάθε θάνατος δέν καθιστοῦν διάφανο τόν Δωρητή τοῦ κόσμου, ὡς πρόσωπο ἄπειρης ζωῆς καί ἄπειρης ἀγάπης, γεγονός πού θά ἔδινε ἄλλη ἀξία καί στόν κόσμο. Γιατί ὅταν ὁ ἄνθρωπος σκέφτεται πώς πέρα ἀπ᾿ αὐτό τόν κόσμο δέν ὑπάρχει καμμιά ἄλλη πραγματικότητα, ἡ ὀδύνη καί ὁ θάνατος πού συνδέονται μέ κάθε περίσταση τοῦ κόσμου, τόν ὁδηγοῦν στήν ἀπελπισία ἤ σέ μιά θλιβερή ὑποταγή. Σέ μιά τέτοια περίπτωση, ὁ κόσμος καί ἡ ὕπαρξη μέσα σ᾿ αὐτόν φαίνεται νά ἔχουν μέσα στήν ἴδια τήν οὐσία τους τό μή-νόημα.
Μόνο λοιπόν ἡ ὀδύνη καί ὁ θάνατος, πού καθιστοῦν τόν Θεό διάφανο μέσα ἀπό τόν κόσμο, ἔχουν μιά θετική σημασία καί γιά τόν κόσμο καί γιά μᾶς τούς ἴδιους. Καί εἶναι αὐτή ἡ ὀδύνη καί αὐτός ὁ θάνατος πού ὀνομάζουμε κατά λέξη σταυρό. Καί σταυρός, μ᾿ αὐτό τό νόημα, εἶναι ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ, καθώς καί ἐκεῖνος (ὁ σταυρός) πού συνδέεται μέ τό Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Αὐτός ὁ σταυρός, ἀντί νά ἀντιπροσωπεύει ἕνα μή-νόημα τῆς ὕπαρξης πού ἀπορρέει ἀπό τίς ὀδύνες καί τό θάνατο αὐτῆς τῆς ὕπαρξης, δίνει ἀντίθετα ἕνα νόημα σ᾿ αὐτό τόν κόσμο, γιατί δίνει νόημα στήν ὀδύνη καί στόν ἴδιο τό θάνατο, πού συνδέεται μέ τόν κόσμο. Αὐτός ὁ σταυρός συμπληρώνει τό ἀποσπασματικό νόημα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, χάρη στό γεγονός πώς ἀποκαλύπτει τήν πραγματικότητα τοῦ Θεοῦ ὡς ἀπέραντου φωτός, πού διαχέει τό πλῆρες νόημα, τόσο στόν κόσμο ὅσο καί στήν ὕπαρξη πού ζεῖ μέσα σ᾿ αὐτόν. Αὐτός ὁ σταυρός, λοιπόν, περικλείει ἕνα παράδοξο· ἀπό τή μιά καθιστᾶ ὁλοφάνερη τήν πλήρη ἀνεπάρκεια τοῦ κόσμου· ἀπό τήν ἄλλη, ἀκριβῶς μ᾿ αὐτό τόν τρόπο, δείχνει πώς ὁ κόσμος ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ὁλική πραγματικότητα τοῦ Θεοῦ, πού δίνει ἐπίσης ἕνα νόημα στόν κόσμο. Συνέχεια →