Τό ἅγιο Χρῖσμα

 Ἀνδρέα Θεοδώρου

Σὲ τί ἀποσκοπεῖ τὸ ἱερὸ μυστήριο τοῦ χρίσματος;

Σφραγίζει μὲ τὰ χαρίσματα καὶ τὶς δωρεὲς τοῦ Παναγίου Πνεύματος τὴ νέα πνευματικὴ ζωὴ ποὺ γεννήθηκε διὰ τοῦ Βαπτίσματος, βοηθώντας τὸ βαπτισθέντα ν’ ἀναχθεῖ σὲ βίο θεοφιλῆ καὶ ἐνάρετο.

Τὸ Μυστήριο, ποὺ μαρτυρεῖται ἐπαρκῶς στὴν ἁγία Γραφή, γινόταν στὴν ἀρχὴ διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τῶν Ἀποστόλων στὶς κεφαλὲς τῶν βαπτισθέντων γιὰ τὴ χορήγηση τῶν χαρισμάτων τοῦ ἁγίου Πνεύματος (Πράξ. 8, 17). Μὲ τὸ πέρασμα ὅμως τοῦ χρόνου καὶ καθόσον αὔξανε σημαντικὰ ὁ ἀριθμὸς τῶν πιστευόντων, δημιουργήθηκε κάποιο πρακτικὸ πρόβλημα· τὰ χέρια τῶν Ἀποστόλων δὲν ἐπαρκοῦσαν πλέον γιὰ τὴν τέλεση τοῦ ἱεροῦ Μυστηρίου. Ἦταν λίγοι. Ἔτσι πολὺ νωρὶς ἀντικαταστάθηκε ἡ ἐπίθεση τῶν χειρῶν μὲ τὴν τέλεση τοῦ Χρίσματος, κατὰ τὴν ὁποία ὁ ἐπίσκοπος ἢ ὁ πρεσβύτερος χρίει σταυροειδῶς τὸ μέτωπο καὶ τὰ ἄλλα μέλη τοῦ σώματος τοῦ βαπτισθέντος μὲ ἅγιο Μύρο (μίγμα ἐλαίου μὲ ἄλλες σαράντα ἀρωματώδεις οὐσίες, οἱ ὁποῖες συμβολίζουν τὰ χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος), ἐκφωνουμένης σὲ κάθε χρίση τῆς εὐχῆς «σφραγὶς δωρεᾶς Πνεύματος ἁγίου. Ἀμήν».

Τὸ χρίσμα δὲν εἶναι συμπλήρωμα τοῦ ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος. Εἶναι ἰδιαίτερο αὐτοτελὲς Μυστήριο, τὸ ὁποῖο γίνεται ἐν συνέχεια πρὸς τὸ Βάπτισμα. Ἐκεῖ εἶναι ἡ φυσιολογική του τοποθέτηση.

Εἶναι σωστὴ ἡ μετάθεση τελέσεως τὸν χρίσματος ἀρκετὸ χρόνο μετὰ τὸ βάπτισμα;

Τὴ μετάθεση αὐτὴ κάνουν οἱ Ρωμαιοκαθολικοί. Τὸ σκεπτικό τους εἶναι: ἀφοῦ τὸ ἱερὸ Μυστήριο ἔχει σκοπὸ νὰ βοηθήσει τὸ βαπτισθέντα στὸν προσωπικό του ἀγώνα καὶ τὴν προσπάθειά του νὰ ζήσει βίο ἐνάρετο ἀνάλογο μὲ τὴν ὑψηλὴ κλήση τοῦ Βαπτίσματος, τὸ νήπιο, ποὺ ἔχει ἄωρη ἀκόμη προσωπικότητα καὶ δὲν ἔχει ἀναπτυγμένες τὶς πνευματικὲς καὶ διανοητικές του δυνάμεις, πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ ἀναλάβει ἕνα τέτοιο μεγάλο καὶ δύσκολο ἀγώνα; Γι’ αὐτὸ καὶ μεταθέτουν τὴν τέλεση τοῦ χρίσματος στὸ δωδέκατο ἔτος τῆς ἡλικίας τοῦ παιδιοῦ καὶ ἐν ἀνάγκη στὸ ἕβδομο.

Τὸ σκεπτικὸ αὐτὸ ἔχει φυσικὰ κάποια λογικὴ βάση. Ἀλίμονο ὅμως ἂν τὰ δόγματα τῆς πίστεως τὰ ἐξετάζουμε στὴ βάση μόνο τῆς λογικῆς. Ἡ ἀρχαία Ἐκκλησία, ὅταν τελοῦσε τὸ Χρίσμα συνειμμένως μὲ τὸ Βάπτισμα, ἀσφαλῶς γνώριζε τί ἔκανε. Ἡ πρακτική της Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας, εἶναι μεταγενέστερος νεωτερισμὸς (ΙΓ’ αἰώνας).

Κατὰ τὴ λογικὴ ὅμως αὐτὴ ἔπρεπε νὰ μετατίθεται καὶ ὁ νηπιοβαπτισμός, πράγμα ὅμως ποὺ δὲν κάνει ἡ Παπικὴ Ἐκκλησία. Ἄλλωστε εἶναι γνωστό, ὅτι ἡ μόρφωση τοῦ χαρακτῆρος καὶ τῆς προσωπικότητος τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζει ἤδη ἀπὸ τοῦ λίκνου, ἂν μὴ καὶ νωρίτερα. Γιατί, λοιπόν, νὰ στερήσουμε τὰ νήπια ἀπὸ τὴν εὐεργετικὴ ἐπίδραση τῆς χρισματικῆς χάριτος;

Ἀπαντήσεις σὲ ἐρωτήματα δογματικὰ

ἔκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας,