Μάρτιος 2024
Κ Δ Τ Τ Π Π Σ
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Τὸ Βάπτισμα ὡς ἀπαρχὴ μίας νέας ἐν ἀληθεία,

π. Ἀθανασίου Γιέφτιτς

…Τὸ ἱερὸ μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος δὲν ἐπιφέρει αὐτομάτως μία ἀλλαγή. Χωρὶς τὴν ζῶσα πίστη τοῦ χριστιανοῦ καὶ τὴν ἐνεργὸ συμμετοχή του στὴν νέα χριστιανικὴ ὕπαρξη καὶ ζωή, γίνεται ἀνενεργό. Τὸ Βάπτισμα τοποθετεῖται σὲ ἕνα γενικό, εὐρύτερο πλαίσιο σχέσης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου, ἐλευθερίας τοῦ Θεοῦ καὶ ἐλεύθερης βούλησης τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ σχέση τούτη βασίζεται σὲ μία ἐλεύθερη συνεργία, σὲ μία σύμπραξη καὶ συμβίωση, ὅπου ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καλεῖ τὸν ἄνθρωπο καὶ ὁ ἄνθρωπος ἀποδέχεται τὸ κάλεσμα «ἐν ἐλευθερίᾳ, ἐν ἀγάπῃ καὶ συνεργίᾳ καὶ συμβιώσει».

Μὲ τὸ Βάπτισμα, εἰσέρχεται κανεὶς στὸν στρατὸ τοῦ Χριστοῦ (ἁγ. Γρηγόριος Νύσσης). Ἕνας στρατιώτης, ὡστόσο, χρειάζεται νὰ ἀποδεικνύει ὅτι εἶναι πραγματικὰ ἀγωνιστής, παίχτης, ἐργάτης μὲ ζῆλο, ἐνεργὸς συμμέτοχος στὴν νέα πραγματικότητα. Ἂς φανταστοῦμε, ἕνα παίχτη ποὺ ἔρχεται νὰ παίξει σὲ μία μεγάλη ὁμάδα. Ἂν δὲν προπονεῖται, ἂν δὲν εἶναι δραστήριος, παραμένει στὴν ὁμάδα ἁπλῶς ὡς μέλος της. Γιὰ νὰ παραμείνει σὲ καλὴ φυσικὴ κατάσταση καὶ γιὰ νὰ εἶναι ἀποτελεσματικός, χρειάζεται συνεχῆ προπόνηση, χρειάζεται ἄσκηση.

Στὸ Βάπτισμα, διαβάζεται περικοπῆ ἀπὸ τὴν Ἐπιστολὴ πρὸς Ρωμαίους. Ἐκεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέει ὅτι ἐγειρόμενοι μαζὶ μὲ τὸν Χριστὸ πρέπει νὰ θεωροῦμε τοὺς ἑαυτοὺς μας «νεκροὺς μὲν τῇ ἁμαρτία, ζώντας δὲ τῷ Θεῷ, περιπατοῦντες ἐv καινότητι ζωῆς». Αὐτὸ εἶναι τὸ δυναμικὸ καθῆκον τῆς κατὰ Χριστὸν ὑπάρξεως καὶ ζωῆς μας. Τούτη εἶναι ἡ περιοχὴ τῆς ὀρθοδόξου ἀσκήσεώς μας, δηλαδὴ ἡ ἐνεργοποίηση, ἐξάσκηση, λειτουργία τῶν ἀνακαινισμένων δυνάμεων καὶ ἐνεργειῶν τῆς ἐν Χριστῷ ὑπάρξεώς μας, ποὺ ἐνδυναμώνονται ἀπὸ τὴν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Κάνοντας πράξη τὴν πιστότητα στὸν «Ἀμνὸ» τοῦ Θεοῦ, ζοῦμε μὲ ἕνα νέο τρόπο, «αἵροντας τὸν σταυρὸ» καὶ ἀκολουθώντας τὸν Χριστό. Ζοῦμε μία ζωὴ ποὺ προσφέρεται στὸν κόπο τῆς ἀγάπης καὶ δίνει καθημερινὰ μαρτυρία περὶ τῆς καινότητας τῆς αἰώνιας ζωῆς ποὺ μᾶς χάρισε ὁ Χριστός. Εἶναι προσκύνηση τοῦ Θεοῦ «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ»  ὅταν «περιπατοῦμε ἐν ἀληθείᾳ», καὶ ἐφαρμόζουμε τὴν ἀλήθεια.  Ἡ ζωὴ τοῦ βαπτισμένου εἶναι λειτουργία ὅλης της ζωῆς –ἡ ἀρχικὴ μάλιστα, σημασία τῆς λέξης λειτουργία, ἦταν τούτη: κάνω ἔργο τὶς δυνάμεις καὶ τὶς ἱκανότητες ποὺ χαρίζει ὁ Θεὸς πρὸς ὄφελος ὅλων, δηλαδὴ τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Ὀρθόδοξος ἀσκητισμὸς προκύπτει ἀπὸ τὴν χάρη τῆς ἀναγέννησης ποὺ πραγματοποιήθηκε μὲ τὸ Βάπτισμα. Εἶναι ἡ ἀνάπτυξη καὶ ὁ πολλαπλασιασμὸς τῶν χαρισμάτων τοῦ Θεοῦ, τῶν δώρων ἀπὸ τὸν ἀρραβώνα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι ἡ δοκιμασία καὶ προκοπὴ τῶν σπόρων τῆς χάριτος διὰ τῶν ἐνάρετων ἔργων. Εἶναι ἡ φανέρωση τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπὸ τὸ ὁποῖο εἴμαστε σφραγισμένοι, χρισμένοι. Εἶναι ἡ βεβαίωση ὅτι τὸ φῶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος παραμένει ἄσβεστο, εἶναι ἡ προσφορὰ ἀκέραιου τοῦ εἶναι ἑνὸς ἀνθρώπου στὸν Θεό, εἶναι οἱ καρποὶ τῶν καλῶν πράξεων ποὺ ἔγιναν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία.

Ἐφόσον βαπτιζόμαστε ὡς βρέφη, τὸ Βάπτισμα χρειάζεται νὰ ἀνανεώνεται διὰ τῆς μετανοίας καὶ τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου τῆς Ἐξομολογήσεως. Τὸ σωτηριῶδες ὕδωρ τοῦ Βαπτίσματος πρέπει νὰ ἐνεργοποιηθεῖ, νὰ γίνει δυναμικό, νὰ ἐνεργηθεῖ διὰ τῆς πίστεως καὶ τῆς βουλήσεως. Γιατί ἡ χάρη τοῦ ἅπαξ διὰ παντὸς τελεσθέντος Βαπτίσματος παραμένει καὶ ἀναμένει, παρόλο ποὺ ἡ ὀλιγωρία καὶ ἡ ἀδράνειά μας, ἡ ὑποτροπή μας στὶς παλαιὲς ἁμαρτίες καὶ στὰ νεκρὰ ἔργα τὴν σκεπάζουν, τὴν κρύβουν, τὴν ἀπωθοῦν. Ἡ μετάνοια δὲν εἶναι «ἀναβάπτιση», εἶναι μᾶλλον «ἀνανέωση τοῦ ὕδατος τῆς χάριτος τοῦ ἱεροῦ Βαπτίσματος διὰ τῶν θερμῶν δακρύων τῆς μετανοίας». (Ἅγ. Διάδοχος Φωτικῆς καὶ Ἅγ. Μάρκος ὁ Ἐρημίτης).

Μὲ τὸ Βάπτισμα, γίναμε μέλη τῆς κοινότητας τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ μετάνοια χρειάζεται γιὰ νὰ ἀνανεωθεῖ ὁ ἐκκλησιαστικὸς (κοινωνικὸς) χαρακτήρας τῆς ὑπάρξεως καὶ τῆς ζωῆς μας. Πρέπει κανεὶς νὰ ζεῖ ἐνεργά, δυναμικά, ἀσκητικά, «σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις» . Διότι ἡ σωτηρία στὴν Ἐκκλησία καὶ ἡ ἐν Χριστῷ ζωὴ δὲν δίνονται ἐφ’ ἅπαξ, ἀλλὰ ἀποτελοῦν ἕνα διαρκὲς καθῆκον πρὸς ἐκπλήρωση. Δὲν εἶναι μόνο συγχώρηση καὶ δικαίωση, ἀλλὰ καὶ μία νέα ζωή, ἕνα «περιπατεῖν ἐν καινότητι Πνεύματος» μὲ τὸ καινὸ( νέο) καὶ καινοποιό: «ἰδού, καινὰ ποιῶ τὰ πάντα», λέει ὁ Χριστός. Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι ἅγιοι εἶναι θαυματουργικῶς τόσο καινούργιοι καὶ τὸ Εὐαγγέλιο ἐντός τους τόσο καινοποιό.

Τὸ Βάπτισμα, ὡς ἀπαρχὴ τῆς εὐαγγελικῆς ὑπάρξεως, σηματοδοτεῖ τὴν ἀσκητικὴ βίωση τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, μὲ τὴν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, φανερώνοντας τὸν ὀρθόδοξο, οἰκουμενικό, καθολικὸ χαρακτήρα του καὶ τὸν σύνδεσμό του μὲ τὰ ὑπόλοιπα στοιχεῖα τῆς χριστιανικῆς ζωῆς καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑπάρξεως. Ἡ θεία Εὐχαριστία ἀπαιτεῖ ὡς προϋπόθεση συμμετοχῆς σὲ αὐτὴν ὄχι μόνο τὴν πράξη τοῦ Βαπτίσματος, ἀλλὰ καὶ τὴν διαρκῆ φανέρωση τῆς χάριτος ἐν Χριστῷ στὴ ζωὴ τοῦ βαπτισμένου πιστοῦ.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Τὸ ἱερὸ Μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος εἶναι μία μυστική, χαρισματικὴ πραγματικότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς Ἐκκλησίας μίας, ἡ ὁποία συνδέεται μὲ τὴν συνολικὴ χριστιανικὴ θέαση τοῦ Θεοῦ, τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἀνθρώπου. Ἔτσι, τὸ Βάπτισμα συνδέεται ἐπίσης μὲ τὴν χριστιανική, ὀρθόδοξη ἀνθρωπολογία, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀνοιχτό, δυναμικὸ ὄν, δημιουργημένο γιὰ αἰώνια κοινωνία ζωῆς καὶ ἀγάπης μὲ τὸν Θεὸ ἐν Χριστῷ.

Ἡ ἀνθρώπινη ἁμαρτία διέκοψε καὶ ἔκανε ἀδύνατη τὴν κοινωνία αὐτή, ἀλλὰ ἡ Οἰκονομία τῆς σωτηρίας τοῦ Χριστοῦ ἄνοιξε πάλι καὶ πραγματοποίησε τὴν Θεανθρώπινη κοινωνία. Τὸ Βάπτισμα εἶναι στὴν πραγματικότητα ἡ ἐνσωμάτωσή μας στὸν Χριστὸ διὰ τῆς ζώσης πίστεως, ἡ ἔμπρακτη μετοχή μας στὴν κοινότητα τῆς Ἐκκλησίας, μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Τὸ Βάπτισμα εἶναι ἡ ἀπαρχὴ μίας νέας ὑπάρξεως, μία πράξη χαρισματικῆς-ἐνάρετης ἀνάπτυξης «ἐν συνεργίᾳ καὶ συμβιώσει» μὲ τὸν Θεό. Τὸ Βάπτισμα εἶναι ἡ βάση τῆς περαιτέρω ζωῆς μας στὴν Ἐκκλησία, εἶναι ἡ ἀνάπτυξη καὶ οἰκοδομή τῆς θεώσεώς μας διὰ τῆς πρόθυμης συσταυρώσεως καὶ συναναστάσεώς μας μὲ τὸν Χριστό. Στὸ Βάπτισμα, δίνεται ὅλο τὸ πρόγραμμα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς μας, τόσο ἐδῶ στὴ γῆ ὅσο καὶ στὴν αἰωνιότητα. Διότι μονάχα ἡ «ἐν Χριστῷ Θεανθρώπῳ» ζωὴ ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν φυλακὴ τῆς ἁμαρτίας, τοῦ θανάτου καὶ τῆς ὑπαρξιακῆς καταστροφῆς πρὸς τὴν αἰώνια ζωὴ τοῦ Θεανθρώπου, γιὰ τὴν ὁποία δημιουργήθηκε τὸ ἀνθρώπινο γένος.

 

«Χριστός, ἡ χώρα τῶν ζώντων».

Ἔκδ. Ἴνδικτος . Ἀθήνα 2007)