This page was exported from Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Καρέα [ https://www.imaik.gr ] Export date:Fri Mar 29 6:03:23 2024 / +0000 GMT ___________________________________________________ Title: Ο Φοβος ---------------------------------------------------     Ἕνα ἐπίκαιρο βιβλίο μας       Προλεγόμενα Ὁ φόβος εἶναι ἕνα ἀπό τά πλέον φορτικά καί ἀπειλητικά συναισθήματα πού ὑπονομεύουν τήν εἰρηνική κατάσταση τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου. «Ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου», λέει κάποιος σύγχρονος ἐρευνητής, «μοιράζεται μεταξύ φόβου καί ἐλπίδας... Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕνα ἔμφοβο ὄν πού δέν κουράζεται νά ἐλπίζει». Πράγματι, ἀπό τή βρεφική κιόλας ἡλικία παρατηρεῖ κανείς στό παιδί ποικίλες φοβικές ἀντιδράσεις ἀπέναντι στά διάφορα ἐρεθίσματα πού δέχεται, τά ὁποῖα προκαλοῦνται κυρίως μέσω τῶν αἰσθήσεων (ὀπτικά, ἀκουστικά κτλ.), καί τά ὁποῖα καταστέλλονται, συνήθως, εὔκολα μέ τή μητρική παρουσία καί τή στοργή. Ἡ ἐπανάληψη τέτοιων ἐκφοβιστικῶν προκλήσεων, καθώς μεγαλώνει τό παιδί, δημιουργοῦν τήν προσωπική του ἐμπειρία. Ἄν προστεθοῦν, μάλιστα, στήν ἀρχική αὐτή ἐμπειρία νέα συμβάντα, αὐτή ἐγκαθίσταται πλέον καί αὐξάνεται σέ ἔνταση καί συνέπειες. Παραμένει δέ στόν ἄνθρωπο ἐνεργός μέχρις ὅτου αὐτός ἀνδρωθεῖ, ὁπότε θά μπορέσει νά τήν ἀντιμετωπίσει ὥριμα καί κατά τόν πλέον σωστό τρόπο. Tό αἴσθημα τοῦ φόβου στή συνέχεια λειτουργεῖ ὡς ἔνστικτο, ἐμπλουτίζεται μέ τή σκέψη καί τή φαντασία, καί αὐξάνεται ὡς ἐμπειρία, ὥστε νά φθάνει στό σημεῖο νά ἀναδεικνύεται ἰσχυρό καί ἐνίοτε ἀκαταγώνιστο. Ὁ ὥριμος, μάλιστα, καί καλλιεργημένος ἄνθρωπος εἶναι, σέ σχέση μέ τό παιδί, περισσότερο εὐάλωτος καί ἐκτεθειμένος στόν φόβο. Κι αὐτό, γιατί οἱ γνώσεις καί ἡ ἐμπειρία τοῦ δίνουν τή δυνατότητα νά προβλέπει αὐτά πού ἐπέρχονται καί νά ἐκτιμᾶ ἀναλόγως τή δυναμική καί τήν ἐπικινδυνότητά τους. Τό βαθύτερο αἴτιο τοῦ φόβου γιά τόν ἄνθρωπο, ὁ πυρήνας, θά λέγαμε, τῆς κάθε ἀνασφάλειάς του εἶναι, κατά τούς εἰδικούς μελετητές, ἡ ἀπειλή τοῦ θανάτου. Τά ἐπιμέρους φοβικά σύνδρομα, ὅπως γιά παράδειγμα ὁ φόβος τῆς ἀρρώστιας, τῆς ἀλλαγῆς, τῶν καιρικῶν φαινομένων, τῆς διακοπῆς τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων, τῆς ἀπόρριψης ἤ τῆς ἀπώλειας τῆς ἰδεατῆς εἰκόνας τοῦ ἑαυτοῦ εἶναι εἰδικότερες ἐκφάνσεις τοῦ ἑνός καί μοναδικοῦ φόβου, τοῦ φόβου τοῦ θανάτου. Ἀπό τούς ἀρχαίους ἀκόμα χρόνους, προσπαθώντας ὁ ἄνθρωπος νά τοποθετηθεῖ στό θέμα τῆς βιολογικῆς του κατάληξης, ἔδωσε διάφορες ἑρμηνεῖες. Ἀλλά δέν προτιθέμεθα νά ἀσχοληθοῦμε μέ αὐτές στό παρόν μικρό πόνημά μας. Ἐδῶ, θά περιοριστοῦμε μονάχα στήν ἁγιοπατερική τοποθέτηση καί ἑρμηνεία τοῦ αἰσθήματος τοῦ φόβου, καθώς καί στά σχετικά χριστοκεντρικά βιώματα τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπως αὐτά συναντῶνται ἀνά τούς αἰῶνες στή ζωή καί στά ἔργα τῶν Ἁγίων της. Στή σκέψη τῶν ἁγίων Πατέρων τό θέμα τοῦ θανάτου μέ τό ὁποῖο ἔρχεται ἀντιμέτωπος ὁ ἄνθρωπος εἴτε ὡς ἐπικείμενο προσωπικό γεγονός εἴτε ὡς συμβάν σέ ἄλλους συνανθρώπους του, τόν φέρνει ἐνώπιον τοῦ προβληματισμοῦ τῆς ὕπαρξης καί ἐν συνεχείᾳ τῆς γνώσης τοῦ Θεοῦ. Στά ἀρχικά στάδια ἡ ὀδυνηρή αὐτή ἐμπειρία προξενεῖ ἕναν ἀκαθόριστο φόβο στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά, κατά τούς Πατέρες, αὐτός ὁ φόβος εἶναι εὐεργετικός. Κι αὐτό, γιατί ξυπνᾶ τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἀνεμελιά καί τήν ὑποταγή του στή ζωή τῶν ἐπιγείων ἀπολαύσεων, βοηθώντας τον νά ἀνανήψει καί νά ἀναζητήσει τόν «Ζῶντα Θεό» ὡς Κύριο τοῦ παρόντος καί τῆς αἰωνιότητας, γιά νά πιστεύσει σ' Αὐτόν ἤ ἀναλόγως νά Τόν ἀπορρίψει. Ὑπ' αὐτήν τήν ἔννοια ὁ φόβος εἶναι πλεονέκτημα καί εὐλογία, γιατί κρατάει τόν ἄνθρωπο σέ ἐγρήγορση καί διεγείρει μέσα του τήν ἐπιθυμία γιά ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας. Ἐάν ὁ φόβος τοῦ θανάτου καί ἡ παράγωγος αὐτοῦ ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας συναντήσει τόν Ἐνανθρωπήσαντα Θεόν-Λόγον καί πιστεύσει σ' Αὐτόν, τότε θά γεννηθεῖ μέσα στόν ἄνθρωπο ἕνας ἄλλος φόβος, ὁ φόβος τῆς ἁμαρτίας καί τῶν συνεπειῶν της. Αὐτός ὁ φόβος τῆς πτώσης στήν ἁμαρτία καί ἡ συνέπειά της, ἡ ἀπώλεια τῆς Θείας Χάρης, δέν εἶναι ἀρνητικός καί ἀρρωστημένος, ἀλλά εἶναι δύναμη ἀποστροφῆς γιά ὁτιδήποτε δέν ἀνήκει στόν Θεό ἤ ἐναντιώνεται στό ἅγιο θέλημά Του. Ὁ Θεῖος φόβος, καθώς συνηθίζεται νά ἀποκαλεῖται αὐτό τό θεόσταλτο βίωμα, δέν εἶναι βαρύς καί συντριπτικός γιά τόν ἄνθρωπο, ὅπως ἄλλες κατασταλτικές φοβικές καταστάσεις, ἀλλά εἶναι φόβος εἰρηνοποιός καί ζωοποιός. Εἶναι, κατά τόν Ψαλμωδό, «ἀρχὴ σοφίας» πού ἄν βιωθεῖ κατά τόν σωστό τρόπο, θά ὁδηγήσει ἀσφαλῶς στό πλήρωμα τῆς σοφίας πού εἶναι ἡ ἀγάπη. Ὅταν φθάσει ὁ ἄνθρωπος σ' αὐτήν τήν εὐλογημένη κατάσταση, τότε ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ γεννάει μέσα του ἕνα ἄλλο εἶδος φόβου, τόν φόβο τῆς ἀπώλειας τῆς Θείας Χάρης ἀπό τή ζωή του, ἐξαιτίας τῆς ἀστοχίας καί τῆς ἀναξιότητάς του νά παραμείνει καθαρό καί δεκτικό δοχεῖο Της. Ἡ σκοπιμότητα καί χρησιμότητα αὐτοῦ τοῦ γόνιμου καί παιδαγωγικοῦ Θείου φόβου πρός τίς σωστές καί ἁγιαστικές ἀτραπούς τοῦ Πνεύματος, ὁδήγησε τούς ἁγίους Πατέρες μας νά δώσουν σ' αὐτό τό θέμα πρωτεύουσα θέση στούς λόγους καί στά ἔργα τους...     Ἐκδόσεις ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Βιβλία γιά ὅλους --------------------------------------------------- Images: https://www.imaik.gr/wp-content/uploads/img054.jpg https://www.imaik.gr/wp-content/uploads/Untitled-26.jpg https://www.imaik.gr/wp-content/uploads/Untitled-26.jpg https://www.imaik.gr/wp-content/uploads/Νέες-ἐκδόσεις-2021-22.jpg https://www.imaik.gr/wp-content/uploads/Βιβλία-εξωφυλλα1-724x1024.jpg https://www.imaik.gr/wp-content/uploads/Untitled-26.jpg --------------------------------------------------- --------------------------------------------------- Post date: 2019-07-03 09:05:40 Post date GMT: 2019-07-03 06:05:40 Post modified date: 2024-01-22 08:06:55 Post modified date GMT: 2024-01-22 06:06:55 ____________________________________________________________________________________________ Export of Post and Page as text file has been powered by [ Universal Post Manager ] plugin from www.gconverters.com