Ο ΑΓΙΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ Ο ΑΘΩΝΙΤΗΣ

π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Ἡ ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ γιὰ ὁλόκληρη τὴν ἀνθρωπότητα ἀποκαλύπτεται πάντοτε, ἔστω κι ἂν αὐτὸ ἀμφισβητεῖται καὶ δὲν γίνεται εὔκολα ἀντιληπτό.

Οἱ Πατέρες διδάσκουν ὅτι ἡ δημιουργική, προνοητικὴ καὶ συνεκτικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ἐξακτινώνεται σὲ ὅλο τὸν κόσμο καὶ τὴν κτίση. Ἐνῶ ἡ ἁγιαστικὴ καὶ θεοποιὸς θεία ἐνέργεια ἐκχέεται ἁπλόχερα στὴν Ἐκκλησία διὰ τῶν μυστηρίων. Ἔτσι, κάθε μέλος της δὲν ἐγκαταλείπεται μόνο καὶ ἀπαράκλητο. Ἐνθαρρύνεται καὶ ἐμπνέεται στὴ ζωὴ τοῦ Πνεύματος μὲ διάφορους τρόπους.

β) Στὶς μέρες μας, παρὰ τὴ γιγάντωση τοῦ κοινωνικοῦ κακοῦ καὶ τὴν ἀλλοτρίωση, ἀναδεικνύονται νέοι ἅγιοι, φανερώνονται χαρισματικοὶ γέροντες καὶ δίδονται εὐκαιρίες ἐπανευαγγελισμοῦ καὶ ἀναζωπύρωσης τῶν θείων χαρισμάτων. Κατὰ τὸν εἰκοστὸ αἰώνα ἐντάχθηκαν στὸ ἁγιολόγιο τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πολλοὶ ἅγιοι, οἱ ὁποῖοι διὰ τοῦ παραδείγματος καὶ τῶν συγγραφῶν τους συνέβαλαν στὴν ἀναγέννηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Μεταξὺ αὐτῶν συναριθμεῖται καὶ ὁ Ἅγιος Σιλουανὸς Ἀθωνίτης, ρῶσος τὴν καταγωγή, ποὺ τιμᾶται στὶς 24 Σεπτεμβρίου.

γ) Πρόκειται γιὰ μία ξεχωριστὴ προσωπικότητα, ποὺ δόθηκε ὁλοκληρωτικὰ στὴν ἐμπειρικὴ ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ. Σὲ ἡλικία τεσσάρων ἐτῶν ἐμφυτεύθηκε στὴν καρδιά του ἡ ἀμφιβολία γιὰ τὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ κάποιον πλανόδιο βιβλιοπώλη, ποὺ φιλοξένησε στὸ σπίτι τοὺς ὁ πατέρας του. Ἐκείνη τὴν ὥρα σκέφθηκε: «Ὅταν μεγαλώσω θὰ περιέλθω ὅλην τὴν γῆν πρὸς ἀναζήτησιν τοῦ Θεοῦ» (βλ. Ἀρχιμ. Σωφρονίου, «Ὁ Ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης», Ἔσεξ Ἀγγλίας 1995).

δ) Σὲ ἡλικία δεκαεννέα ἐτῶν, ἐνῶ ἐργαζόταν σὲ συνεργεῖο ὡς ξυλουργός, ἔλαβε τὴν ἀπάντηση ποὺ ζητοῦσε. Ἡ οἰκονόμος τοῦ συνεργείου, ἐπιστρέφοντας ἀπὸ προσκύνημα στὸν τάφο τοῦ ἐγκλείστου Ἰωάννου Σεζένωφ, διηγοῦνταν στοὺς ἐργάτες τὰ θαύματά του. Ὁρισμένοι ἀπὸ αὐτοὺς ἐπιβεβαίωσαν τὰ λεγόμενα τῆς οἰκονόμου. Ὅταν τὰ ἄκουσε αὐτὰ ὁ Συμεὼν (δὲν εἶχε λάβει ἀκόμη τὸ ὄνομα Σιλουανός), σκέφθηκε: «Ἐὰν οὗτος εἶναι ἅγιος, ἄρα ὁ Θεὸς εἶναι μεθ' ἡμῶν, καὶ δὲν εἶναι ἀναγκαῖο νὰ περιοδεύσω ὅλον τὸν κόσμον πρὸς ἀναζήτησιν αὐτοῦ».

ε) Μὲ τὴ σκέψη αὐτὴ ἡ καρδιὰ του πυρώθηκε ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἡ χαρά του ποὺ ξαναβρῆκε τὴν πίστη ἦταν μεγάλη, ἀφοῦ γιὰ δεκαπέντε χρόνια ἀμφέβαλλε. Τὸν ἐντυπωσίαζαν οἱ βίοι τῶν ἁγίων, ἀλλὰ ζοῦσε ἀκόμη κοσμικὴ ζωή. Τελικὰ τὸ ἀνήσυχο πνεῦμα του τὸν ὁδήγησε στὸ Ἅγιον Ὅρος, ὅπου ἐπιδόθηκε μὲ ἔνταση στὴν ἄσκηση καὶ τὴν καρδιακὴ προσευχή. Πάλευε κυριολεκτικὰ μὲ τοὺς πειρασμούς, ἀλλὰ μὲ τὴν ἐπίσκεψη τῆς χάριτος καὶ τὴν ἐμπειρία τοῦ θείου φωτὸς ἀναδεικνυόταν νικητής. Βίωνε τὴν ὀδύνη τῆς ἀπουσίας τῆς χάριτος ἀλλὰ καὶ τὴ γλυκύτητα τῆς θείας ἐπίσκεψης.

στ) Ὅταν ὁ Ἅγιος Σιλουανὸς ζήτησε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ὁδὸ τῆς ταπείνωσης, τοῦ ἀποκαλύφθηκε ὁ λόγος: «Κράτα τὸν νοῦ σου στὸν Ἅδη καὶ μὴ ἀπελπίζου». Ἀσκώντας τὸ διακόνημα τοῦ οἰκονόμου στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος, εἶχε ὑπὸ τὴν ἐποπτεία του διακόσιους περίπου ἐργάτες. Τὸ γεγονὸς αὐτό, ἐνῶ κάποια στιγμὴ τὸν κούρασε καὶ τὸν ἔκανε νὰ ἀποσυρθεῖ στὴν ἡσυχία, ὅταν ἐπανῆλθε τὸν ὁδήγησε στὴν ἀδιάλειπτη προσευχὴ γιὰ τὸν ἁπλὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ, ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα, «ὅλο τὸν Ἀδάμ».

ζ) Ἡ προσευχὴ «ὑπὲρ ὅλου τοῦ κόσμου» καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἐχθροὺς κατεῖχαν κεντρικὴ θέση στὶς διδαχές του. Παράλληλα ἔγραφε: «Ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴ φύση του εἶναι εὐπαθὴς σὰν τὸ ἀγριολούλουδο. Ὅλοι τὸ ἀγαποῦν καὶ ὅλοι τὸ ποδοπατοῦν. Ἄλλοτε βρίσκεται σὲ δόξα καὶ ἄλλοτε σὲ ἀτιμία. Ὅποιος, ὅμως, ἀγαπᾶ τὸν Θεό, εὐχαριστεῖ τὸν Κύριο γιὰ ὅλες τὶς θλίψεις καὶ παραμένει ἤρεμος καὶ στὴν τιμὴ καὶ τὴν ἐξουθένωση». Ἡ πνευματικὴ ἀκτινοβολία τοῦ Ἁγίου Σιλουανοῦ καθρεπτίζεται στὶς συγγραφὲς τοῦ γέροντος Σωφρονίου καὶ ἀποτελεῖ σπουδαία παρακαταθήκη γιὰ τὴν Ἐκκλησία.