Ἅγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης

Τροπάριον.

Βοῶ σοι γηθόμενος· κλῖνον τό οὖς σου καί πρόσχες μοι, Θεοῦ καταγγέλλοντι, σύλληψιν ἄσπορον· εὗρες χάριν γάρ, ἐνώπιον Κυρίου, ἥν εὗρεν οὐδέποτε, ἄλλη τις Πάναγνε.

Ἑρμηνεία

Τό Τροπάριον τοῦτον λέγεται ἐκ μέρους τοῦ Ἀγγέλου· ἐρανίσθη δέ ἀπό τό Δαβιτικόν ἐκεῖνο ρητόν τό λέγον· «Ἄκουσον Θύγατερ καί ἴδε, καί κλῖνον τό οὖς σου» (Ψαλ. μδ´ 10). Λέγει λοιπόν πρός τήν Θεοτόκον ὁ Ἄγγελος· ἐγώ Δέσποινα τοῦ παντός, ἀποσταλείς ἐκ Θεοῦ, βοῶ εἰς ἐσέ χαίρων ἀσπασμόν παράδοξον καί σωτηριώδη. Βοῶ δέ εἶπεν ὁ Μελωδός, ὄχι διότι ἐβόησεν ὁ Ἀρχάγγελος καί ἐφώναξε πρός τήν Παρθένον τό, Χαῖρε, ἀλλά διότι ἔλαβεν ἀνάγκην νά γράψῃ ἐν τῷ δευτέρῳ τούτῳ Τροπαρίῳ τό στοιχεῖον β´. Ὅτι δέ ὁ Ἄγγελος ἡσύχως εἶπε πρός τήν Παρθένον τό, Χαῖρε, καί ὄχι μετά βοῆς, ἵνα μή ταράξῃ αὐτήν, βεβαιοῖ ὁ θεῖος Ἀνδρέας ὁ Κρήτης, πανηγυρίζων εἰς τήν αὐτήν καί λέγων· «Ταῦτα διστάσας καθ᾿ ἑαυτόν ὁ Γαβριήλ, ἐπέστη τῇ παστάδι, καί προφθάσας τόν θάλαμον, καθ᾿ ὅν ἡ Παρθένος ᾠκίζετο, ἡσυχῇ τῇ θύρᾳ προσήγγισε· καί γενόμενος ἔνδον, πραείᾳ τῇ φωνῇ τῇ Παρθένῳ προσεῖπε· Χαῖρε κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ».Ἴσως δέ μέ τό «Βοῶ» σημαίνει ὁ Μελωδός ὄχι τήν αἰσθητήν βοήν τοῦ σώματος, ἀλλά τήν νοητήν τῆς ψυχῆς. Ὅθεν κλῖνον τά θεῖά σου ὦτα, Παρθένε, καί πρόσεχε εἰς τά λόγιά μου. Κλῖνον δέ εἶπε τά ὦτά σου εἰς ἐμέ, διά νά δείξῃ τῆς Παρθένου τό μεγαλεῖον καί τό ἀνώτερον αὐτῆς ἀξίωμα ἀπό τό ἰδικόν του· καθώς γάρ οἱ δοῦλοι, μή τολμῶντες νά πλησιάσουν εἰς τούς αὐθέντας των καί νά λαλήσουν πρός αὐτούς, παρακαλοῦσιν ἐκείνους νά κλίνωσι τά ὦτά των πρός τούς δούλους· οὕτω καί ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ, βλέπων ὑψηλοτέραν ἀπό τόν ἑαυτόν του τήν Παρθένον, παρακαλεῖ αὐτήν νά κλίνῃ τά ὦτά της διά νά τοῦ ἀκούσῃ κάτω εὑρισκομένου. Συνέχεια →

 Ἰωάννου Μ. Φουντούλη

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας. Ἡ μεγάλη ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως, τῆς μνήμης, τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἐτέθη ἀκριβῶς στὸ μέσον τοῦ μηνὸς αὐτοῦ, ἦταν αἰτία καὶ ὅλες οἱ ἡμέρες του νὰ πάρουν σιγὰ – σιγὰ ἕνα Θεομητορικὸ χαρακτήρα. Οἱ δεκατέσσαρες πρῶτες ἡμέρες μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι εἶναι τὰ προεόρτιά της καὶ οἱ ὑπόλοιπες τὰ μεθέορτα, ἡ παράταση τῆς μεγάλης αὐτῆς Θεομητορικῆς ἑορτῆς.

Κατὰ τὴν αὐστηρὰ ἑορτολογικὴ τάξη, προεόρτιος ἡμέρα εἶναι μόνο ἡ παραμονή, ἡ 14η τοῦ μηνός, κατὰ τὴν ὁποία καὶ μόνο ὑπάρχουν εἰδικὰ τροπάρια στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἀκολουθία. Ἀλλὰ τὸ λειτουργικὸ ἔθιμο, ποὺ σήμερα ἀποτελεῖ πιὰ γενικῶς καθιερωμένη παράδοση, συνέδεσε ὅλες τὶς πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας, ἀφ’ ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία, ἀφ’ ἑτέρου δὲ μὲ τὴ ψαλμωδία τῶν παρακλητικῶν κανόνων πρὸς αὐτὴν μετὰ τὸν ἑσπερινὸ τῶν ἡμερῶν αὐτῶν. Συνέχεια →

Μεταφρασμένοι ἀπὸ τὸν Φ. Κόντογλου

Εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς Θεοτόκου

Ὤ, τί παράδοξο θαῦμα! Ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς σὲ μνῆμα ἀποθέτεται, κι’ ὁ τάφος σκάλα γίνεται ποὺ πάγει στὸν οὐρανό. Εὐφραίνου Γεθσημανῆ, ἡ ἁγιασμένη ἐκκλησιὰ τῆς Θεοτόκου. Ἂς κράξουμε οἱ πιστοί, ἔχοντες τὸν Γαβριὴλ γιὰ ταξίαρχο: Κεχαριτωμένη, χαῖρε, μὲ σένα εἶναι ὁ Κύριος, ποὺ δωρίζει στὸν κόσμο μὲ σένα τὸ μέγα ἔλεος.

Τὴν κοίμησή σου δοξάζουνε Ἐξουσίες, Θρόνοι, Ἀρχές, Κυριότητες, Δυνάμεις καὶ Χερουβὶμ καὶ τὰ φρικτὰ Σεραφίμ. Ἀναγαλλιάζουνε οἱ ἄνθρωποι στολισμένοι γιὰ τὴ γιορτή σου. Προσκυνᾶνε οἱ βασιλιάδες, μαζὶ μὲ τοὺς Ἀρχαγγέλους καὶ τοὺς Ἀγγέλους, καὶ ψέλνουνε: Κεχαριτωμένη χαῖρε, μαζί σου εἶναι ὁ Κύριος, ποὺ δωρίζει στὸν κόσμο μὲ σένα τὸ μέγα ἔλεος.

Στολισμένη μὲ τὴ θεϊκὴ δόξα ἡ ἱερὴ καὶ δοξασμένη, Παρθένε, μνήμη σου, κι’ ὅλους τούς πίστους τούς σύναξε γιὰ νὰ εὐφρανθοῦνε, καὶ μπροστὰ ἀπ’ ὅλους πηγαίνει ἡ Μαριὰμ ³ μὲ χορὸ καὶ μὲ τύμπανα ψέλνοντας τὸν μονογενῆ σου, γιατί μὲ δόξα δοξάσθηκε. Συνέχεια →

Ἁγίου Νικοδήμου ἁγιορείτου

                                                                Ὠδή θ´. Ὁ Εἱρμός

Νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι, ἐν σοί, Παρθένε ἄχραντε· παρθενεύει γάρ τόκος, καί ζωήν προμνηστεύεται θάνατος· Ἡ μετά τόκον Παρθένος, καί μετά θάνατον ζῶσα, σώζοις ἀεί, Θεοτόκε τήν κληρονομίαν Σου.

Ἑρμηνεία

Στοχαζόμενος ὁ Ἱερός Μελωδός, ὅτι εἰς τό ὑποκείμενον τῆς Παρθένου Μαρίας πολλοί νόμοι τῆς φύσεως ἐνικήθησαν, καί τρόπον τινά ἰλιγγιάσας, καί περαιτέρω μή δυνάμενος νά ἐννοήσῃ, θαυμαστικῶς ἀνεβόησεν· Ὦ Παρθένε καθαρωτάτη καί ἄσπιλε! Εἰς Σέ ἐνικήθησαν οἱ νόμοι τῆς φύσεως· φύσεως δέ νόμος εἶναι, ὁποία γυνή γεννήσῃ, νά μή μένῃ πλέον παρθένος· Σύ δέ Παρθένος οὖσα συνέλαβες ἀσπόρως, καί Παρθένος οὖσα, ἐγέννησας ἀφθόρως (τοῦτο γάρ δηλοῖ τό, Παρθενεύει τόκος)· ὅθεν εἶπεν ὁ Θεοφόρος Μάξιμος· Ὅν (Θεόν λόγον) Παρθένος ὑπερφυῶς τεκοῦσα παρέλυσεν οὐδέν τῆς παρθενίας τεκμήριον· ὡς γάρ αὐτός ἄνθρωπος γέγονεν, οὐκ ἀλλοιώσας τήν φύσιν, οὐδ᾿ ἀμείψας τήν δύναμιν· οὕτω τήν τεκοῦσαν καί Μητέρα ποιεῖ, καί Παρθένον διατηρεῖ· θαύματι θαῦμα κατά ταυτόν διερμηνεύων ἅμα, καί θατέρῳ κρύπτων τό ἕτερον· τοσοῦτον Μητέρα τήν Παρθένον ποιούμενος, ὅσον διά τῆς κυήσεως ἄλυτα τά τῆς παρθενίας δεσμά ἀπεργάσασθαι» (Κεφάλαιον θ´ τῆς γ´ ἑκατοντάδος τῶν γνωστικῶν). Συνέχεια →