Φεβρουάριος 2025
Κ Δ Τ Τ Π Π Σ
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
232425262728  

Γ’ Νηστειῶν

Λόγος εἰς τὴν Γ΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν (τῆς Σταυροπροσκυνήσεως)

Ἅγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Εὐαγγέλιο: Μάρκ. η΄ 34-38- θ΄ 1)

Untitled-2Μεγάλη ἡ δύναμη τῆς ἀλήθειας! Δὲν ὑπάρχει τίποτα ἱκανὸ στὸν κόσμο ποὺ νὰ μπορεῖ νὰ τῆς ἀφαιρέσει τὴ δύναμη αὐτή.

Ἡ θεραπευτικὴ δύναμη τῆς ἀλήθειας εἶναι πολὺ μεγάλη! Δὲν ὑπάρχει στὸν κόσμο ἀρρώστια ἢ νόσημα ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ θεραπευτεῖ ἀπὸ τὴν ἀλήθεια.

Οἱ ἄρρωστοι ποὺ ὑποφέρουν κι εἶναι ἀδύναμοι, ἀναζητοῦν γιατρὸ γιὰ νὰ τοὺς δώσει τὴν ἀνάλογη θεραπεία. Κανένας τους δὲν ψάχνει γιὰ κάποιο γιατρὸ ποὺ θὰ τοὺς χορηγήσει φάρμακο γλυκὸ καὶ γευστικό. Ὅλοι τους θ’ ἀναζητήσουν κάποιον ποὺ θὰ τοὺς δώσει φάρμακο ἀποτελεσματικό, εἴτε γλυκὸ θὰ ’ναι αὐτὸ εἴτε πικρὸ εἴτε κι ἐντελῶς ἄγευστο. Ὅσο πιὸ πικρὸ εἶναι τὸ φάρμακο ποὺ σύστησε ὁ γιατρὸς κι ὅσο πιὸ περίπλοκη εἶναι ἡ ἐξέλιξη τῆς θεραπείας, τόσο μεγαλύτερη ἐμπιστοσύνη ἀποκτᾶ ὁ γιατρὸς στὰ μάτια τοῦ ἀρρώστου.

Γιατί οἱ ἄνθρωποι ἀπορρίπτουν τὸ πικρὸ φάρμακο μόνο ὅταν τὸ προσφέρει τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ; Γιατί ἀναζητοῦν μόνο γλυκίσματα ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ; Ἐπειδὴ δὲν ἀντιλαμβάνονται πόσο σοβαρὴ εἶναι ἡ ἀρρώστια τῆς ἁμαρτίας τους, ἐπειδὴ νομίζουν πὼς μποροῦν νὰ θεραπευτοῦν μόνο μὲ γλυκίσματα.

Ἄχ, νὰ μποροῦσαν ν’ ἀναρωτηθοῦν οἱ ἄνθρωποι γιατί ὅλα τὰ φάρμακα γιὰ τὶς σωματικὲς ἀρρώστιες εἶναι τόσο πικρά! Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα θὰ τοὺς ἀπαντοῦσε: γιὰ νὰ πάρουν μία ἰδέα τῆς πίκρας πού ’χουν τὰ πνευματικὰ φάρμακα. Ὅπως ἡ σωματικὴ ἀρρώστια δίνει κάποια ἰδέα γιὰ τὴν πνευματική, ἔτσι καὶ τὰ φάρμακα γιὰ τὶς σωματικὲς ἀρρώστιες λειτουργοῦν μὲ τὸν ἴδιο τρόπο, σὲ σχέση μ’ ἐκεῖνα γιὰ τὶς πνευματικές.

Οἱ πνευματικὲς ἀρρώστιες, οἱ σοβαρὲς καὶ τυχαῖες, δὲν εἶναι πολὺ πιὸ σοβαρὲς ἀπὸ τὶς σωματικές; Πῶς τότε τὰ φάρμακα γιὰ τὶς πνευματικὲς αὐτὲς ἀρρώστιες δὲν μποροῦν νὰ εἶναι πιὸ πικρὰ ἀπὸ τ’ ἀντίστοιχα φάρμακα γιὰ τὶς σωματικὲς ἀρρώστιες;

Οἱ ἄνθρωποι φροντίζουν πολὺ τὸ σῶμα τους. Κι ὅταν αὐτὸ ἀρρωσταίνει, δὲ λυποῦνται οὔτε προσπάθειες οὔτε χρόνο ἢ χρῆμα γιὰ ν’ ἀποκαταστήσουν τὴν ὑγεία του. Σ’ αὐτὴν τὴν περίπτωση κανένας γιατρὸς δὲ φαίνεται πολὺ ἀκριβός, καμιὰ ἰαματικὴ πηγὴ δὲ βρίσκεται μακριὰ καὶ κανένα φάρμακο δὲ μοιάζει πικρό. Κι αὐτὸ εἶναι ἰδιαίτερα πιὸ ἔντονο ὅταν βεβαιωνόμαστε πὼς ὁ σωματικὸς θάνατος πλησιάζει.

Ἄχ, καὶ νὰ φρόντιζαν οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ τόσο πολὺ γιὰ τὴν ψυχική τους ὑγεία! Ἄχ, καὶ νὰ ’ταν τόσο ἐπιμελεῖς στὴν ἀναζήτηση θεραπείας καὶ θεραπευτὴ γιὰ τὴν ψυχή τους!

Εἶναι δύσκολο κι ὀδυνηρὸ νὰ περπατᾶς ξυπόλητος ἀνάμεσα στ’ ἀγκάθια. Ὅταν ὅμως ὁ ξυπόλητος ἄνθρωπος πεθαίνει τῆς δίψας κι ἡ πηγὴ μὲ τὸ νερὸ εἶναι μετὰ τ’ ἀγκάθια, δὲ θ’ ἀποφασίσει γρήγορα νὰ βαδίσει πάνω σ’ αὐτά, μ’ ὅλο πού τὰ πόδια του θὰ πληγωθοῦν, γιὰ νὰ πλησιάσει στὸ νερό; Ἢ μήπως θὰ προτιμήσει νὰ καθήσει πάνω στὸ χλωρὸ γρασίδι ποὺ εἶναι πρὶν ἀπὸ τ’ ἀγκάθια καὶ νὰ πεθάνει ἀπὸ τὴ δίψα;

Κάποιοι ἄνθρωποι ποὺ εἶναι ἄρρωστοι ἀπὸ τὴν ἁμαρτία λένε: «Δὲν μποροῦμε νὰ πάρουμε τόσο πικρὸ φάρμακο». Κι ἔτσι ὁ Νυμφίος ποὺ ἀγαπᾶ τὸ ἀνθρώπινο γένος, πῆρε πρῶτος τὸ φάρμακο, τὸ πικρότερο φάρμακο, μ’ ὅλο πού ἦταν ὑγιής. Καὶ τὸ ’κανε αὐτὸ μονο για νὰ δείξει στοὺς ἀρρώστους πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι ἀδύνατο. Ἀλήθεια, πόσο πιὸ δύσκολο εἶναι στὸν ὑγιῆ ἄνθρωπο νὰ πάρει καὶ νὰ καταπιεῖ τὸ φάρμακο ποὺ εἶναι γιὰ τοὺς ἀρρώστους! Ἐκεῖνος ὅμως τὸ πῆρε, ὥστε οἱ θνητοὶ ἄρρωστοι νὰ ὁδηγηθοῦν στὴν ἀπόφαση νὰ τὸ πάρουν κι αὐτοί. Συνέχεια

Καταβασίες Κυριακῆς Σταυροπροσκυνήσεως

Ἀνδρέα Θεοδώρου

Ὠδὴ α΄

imagesCA4XLF93«Ὁ θειότατος προετύπωσε πάλαι Μωςῆς, ἐν Ἐρυθρᾷ θαλάσῃ, διαβιβάσας Ἰσραήλ, τῷ Σταυρῷ σου τὴν ὑγράν, τῇ ράβδω τεμών, ὠδὴν σοι ἐξόδιον, ἀναμέλπων Χριστὲ ὁ Θεός».

Ὁ θειότατος Μωυσῆς προτύπωσε παλαιά, στὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα, διὰ τῆς ὁποίας διαβίβασε τὸ λαὸ τοῦ Ἰσραήλ, ἀφοῦ ἔκοψε μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ σου τὸ νερὸ τῆς θάλασσας μὲ τὴ ράβδο του, ἀναμέλποντας ὠδὴν ἐξόδιο γιὰ τὴν ταφή σου, Χριστὲ ὁ Θεός.

Ἡ προτύπωση καὶ πάλι τοῦ σταυρικοῦ πάθους τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὸ θειότατο Μωυσῆ, στὸ θαῦμα τῆς διασώσεως τοῦ λαοῦ στὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα. Ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ ἔκοψε στὰ δύο τὴν ὑγρὴ θάλασσα, ἀφοῦ χτύπησε τὰ νερὰ τῆς σταυροειδῶς μὲ τὴ ράβδο του. Ἡ κίνηση τοῦ Μωυσῆ ἦταν συμβολική. Ἡ σταυροειδὴς κρούση τῆς θάλασσας μὲ τὴ ράβδο, εἰκόνιζε τὸ ξύλο τοῦ σταυροῦ, στὸ ὁποῖο ἀπέθανε ὁ Σωτήρας γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Κάνοντας αὐτὸ ὁ Μωυσῆς, σὰν νὰ συνέθετε ἐξόδια ὠδὴ στὸν ἐνταφιασμὸ τοῦ Κυρίου μας, ποὺ ἀκολούθησε στὸ σωτήριο πάθος καὶ τὸ θάνατό του.

Ὠδὴ γ΄.

«Στερέωσον Δέσποτα Χριστέ, τῷ Σταυρῷ σου ἐν πέτρᾳ με τῇ τῆς πίστεως, μὴ σαλευθῆναι τὸν νοῦν, ἐχθροῦ προσβολαῖς τοῦ δυσμενοῦς μόνος γὰρ εἶ Ἅγιος».

Στερέωσέ με Δέσποτα Χριστέ, μὲ τὴ δύναμη τοῦ σταυροῦ σου στὴν πέτρα τῆς πίστεως, ὥστε νὰ μὴ σαλευθεῖ ὁ νοῦς μου ἀπὸ τὶς προσβολὲς τοῦ δυσμενοῦς ἐχθροῦ (τοῦ διαβόλου)· διότι μόνος σὺ εἶσαι ἅγιος.

Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι εὐρίπιστος. Εὔκολα σαλεύεται καὶ διαχέεται. Πολλὲς σκέψεις καὶ συλλογισμοὶ τὸν σκορπᾶνε, τὸν κάνουν νὰ μετατοπίζεται ἀπὸ τὸ ζωτικὸ κέντρο του. Ὁ διάβολος, ὁ δυσμενὴς καὶ ἀδυσώπητος ἐχθρὸς φυσάει μέσα του τὶς δικές του ἐμπνεύσεις, τὸν ἄνεμο τῶν δικῶν του ἐπινοήσεων. Καὶ μετατοπίζεται εὔκολα ἀπὸ τὴν προσήλωσή του στὸ ἀγαθό τοῦ Θεοῦ, ἀπὸ τὴ διάσωση τῆς λυτρωτικῆς θείας ἀλήθειας, ἀπὸ τὸ ἱλαρὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ἔμπνευση τοῦ ἁγίου Πνεύματος, σὲ ἄλλες σφαῖρες ἄγριες καὶ σκοτεινές, ὅπου ὑπάρχει ἡ πλάνη καὶ ὁ νόμος τοῦ θανάτου.

Καὶ ζητᾶ ὁ προσευχόμενος πιστὸς ἀπὸ τὸν Χριστὸ στερέωση τοῦ νοῦ του στὴν πέτρα τῆς πίστεως, ὥστε νὰ μὴ διαρρέει καὶ νὰ μὴν πλανᾶται στὸ ψεῦδος καὶ τὴν ἀναλήθεια τῆς ἁμαρτίας. Ζητᾶ διαρκῆ προσήλωση στὸ «ἕνα, οὗτινός ἐστι χρεία», στὸ νόμο καὶ τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ, στὴ δικαιοσύνη τῆς θείας Βασιλείας. Καὶ ζητᾶ ὅλα αὐτὰ μὲ περιπάθεια, ὅπως ὁ πεινασμένος θέλει τὸ ψωμὶ καὶ τὸ νερὸ ὁ διψασμένος, γιατί σ’ αὐτὰ ἔχει τὸ θησαυρό του, τὸ νόημα τῆς ὑπάρξεώς του καὶ τὴν ὑπέρτατη χαρὰ τῆς ζωῆς του· τόσο περισσότερο ὅσο ὁ ἐχθρὸς διάβολος ἀπειλεῖ νὰ τὸν σκορπίσει στὰ ἀδιέξοδα τοῦ θανάτου, στὴν εὐρύχωρη ὁδὸ τῆς αἰώνιας ἀπώλειας. Ζητᾶ ἀπὸ τὸν ἅγιο Θεὸ νὰ τὸν στηρίξει σὲ «πνεῦμα ἡγεμονικόν», στέρεο καὶ ἀσάλευτο. Συνέχεια

«Σταυρωθέντα καί ταφέντα…»

Ἁγίου ΚΥΡΙΛΛΟΥ Ἱεροσολύμων

led-1(ἀποσπάσματα ἀπό τήν ΙΓ’ Κατήχηση) 

 Α’. Εἶναι καύχημα τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας βέβαια τό καθετί πού ἔπραξε ὁ Ἰησοῦς, ἀλλά τό καύχημα τῶν καυχημάτων εἶναι ὁ Σταυρός Του. Τοῦτο ἀσφαλῶς γνωρίζοντας ὁ Παῦλος, λέει: «ὅσο γιά μένα, ἄς μή γίνει νά καυχηθῶ γιά τίποτε ἄλλο, παρά μόνο γιά τό Σταυρό τοῦ Κυρίου μας, Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Γαλ. 6, 14). Ἦταν πραγματικά θαυμαστό πού ἀνέβλεψε ὁ ἐκ γενετῆς τυφλός στήν κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ (πρβλ. Ἰωάν. 9, 7), ἀλλά τί εἶναι αὐτό μπροστά στήν ἀνάβλεψη τῶν πνευματικά τυφλῶν ὅλης τῆς οἰκουμένης; Θεωρεῖται μέγα θαῦμα καί ὑπερφυσικό πού ἀναστήθηκε ὁ Λάζαρος, ἐνῶ ἦταν τετραήμερος νεκρός, ἀλλά τότε ἡ χάρη τῆς Ἀναστάσεως σταμάτησε σ᾽ αὐτόν. Τί εἶναι ὅμως αὐτό μπροστά στήν ἀνάσταση τῶν νεκρωμένων ἀπό τήν ἁμαρτία, σέ ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη; Εἶναι θαυμαστό πού ἀπό τούς πέντε ἄρτους πήγασε τροφή γιά πέντε χιλιάδες (πρβλ. Ματθ. 14, 21), ἀλλά τί εἶναι αὐτό μπρός στό ὅτι χόρτασε αὐτούς «πού πέθαιναν ἀπό πνευματική πείνα, ἐξαιτίας τῆς ἄγνοιάς τους, σέ ὅλα τά μέρη τῆς γῆς»; (Πρβλ. Ἀμ. 8, 11). Εἶναι θαυμαστό πού ἐλευθέρωσε τή γυναίκα ἐκείνη, τή δεμένη ἀπό τό Σατανά δεκαοχτώ χρόνια, ἀλλά τί εἶναι αὐτό μπροστά στήν ἐλευθερία πού ἔδωσε σέ ὅλους ἐμᾶς, τούς σφιχτοδεμένους μέ βαριές ἁλυσίδες ἁμαρτημάτων; (πρβλ. Παρμ. 5, 22). Αὐτό λοιπόν, τό ὁλόφωτο στεφάνι τῆς δόξας τοῦ Σταυροῦ, ἀφενός φώτισε τούς τυφλωμένους ἀπό τήν ἀγνωσία καί ἀφετέρου ἐλευθέρωσε τούς δέσμιους τῆς ἁμαρτίας καί δυναμικά λύτρωσε ὅλους τούς ἀνθρώπους, ὅλων τῶν αἰώνων1.

 Β’. Καί μή σοῦ φαίνεται παράξενο σέ τέτοιο βαθμό, ὥστε νά δυσπιστεῖς, ἄν πραγματικά ἔδωσε τή λύτρωση δυναμικά σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους ὅλων τῶν αἰώνων. Διότι δέν ἦταν ἄνθρωπος ἁπλός αὐτός πού πέθανε γιά μᾶς, ἀλλά ὁ «Υἱός τοῦ Θεοῦ» ὁ Μονογενής. Καί μπόρεσε βέβαια ἡ ἁμαρτία ἑνός ἄνδρα, τοῦ Ἀδάμ, νά κάνει θνητούς ὅλους τούς ἀνθρώπους, ὅλων τῶν αἰώνων. Ἀλλά, ἄν μέ τό παράπτωμα τοῦ ἑνός βασίλευσε ὁ θάνατος στόν κόσμο, πῶς, πολύ περισσότερο, δέν θά βασιλεύσει ἡ ζωή μέ τή δικαιοσύνη τοῦ Ἑνός; (Πρβλ. Ρωμ. 5, 17). Καί ἄν τότε, ἐπειδή ἔφαγαν ἀπό τό «ξύλο τῆς ζωῆς» οἱ Πρωτόπλαστοι διώχτηκαν ἀπό τόν Παράδεισο (πρβλ. Γέν. 3, 24), ἄραγε τώρα, χάρη στό ξύλο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Ἰησοῦ, δέν θά μποῦν εὐκολότερα μέσα στόν Παράδεισο ὅσοι πιστέψουν; Ἄν ἐκεῖνος πού πρῶτος πλάστηκε ἀπό τό χῶμα τῆς γῆς ἐπέφερε οἰκουμενικό θάνατο, ἄραγε δέν θά φέρει ζωή αἰώνια «Ἐκεῖνος πού τόν ἔπλασε ἀπό τή γῆ» (Γέν. 2, 7), ἀφοῦ Αὐτός εἶναι ἡ Ζωή; (πρβλ. Ἰωάν. 14, 6). Ἄν ὁ Φινεές, δείχνοντας ζῆλο καί φονεύοντας τόν αἰσχροποιό ἐκεῖνον, κατέπαυσε τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἰησοῦς ‒ ὄχι μέ τό φόνο κάποιου ἄλλου, ἀλλά μέ τό νά θυσιάσει τόν ἑαυτό Του ὡς ἀντίλυτρο ‒ δέν μπορεῖ νά ἐξαλείψει τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀνθρώπους;2 Συνέχεια

«Ὁ πανάγαθος Θεός τόν Σταυρόν μᾶς ἐχάρισεν…»

                 Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ

Ὁ πανάγαθος Θεός τόν Σταυρόν μᾶς ἐχάρισεν. Μέ τόν Σταυρόν νά εὐλογοῦμεν καί τά Ἄχραντα Μυστήρια, μέ τόν Σταυρόν νά ἀνοίγωμεν καί τόν Παράδεισον, μέ τόν Σταυρόν νά κατακαίωμεν καί τούς δαίμονας. Πρῶτα ὅμως καί ἐμεῖς νά ἔχωμεν τό χέρι μας καθαρόν ἀπό ἁμαρτίες καί ἀμόλυντο. Καί τότε, ὡσάν κάνωμεν τόν σταυρόν, κατακαίεται ὁ διάβολος καί φεύγει. Εἰδέ καί εἴμασθε μεμολυσμένοι μέ ἁμαρτίες, δέν πιάνεται ὁ σταυρός ὁπού κάνομεν.

 Ὅθεν ἀδελφοί μου, ἤ τρῶτε ἤ πίνετε κρασί ἤ νερόν ἤ περιπατεῖτε ἤ δουλεύετε νά μή σᾶς λείπει αὐτός ὁ λόγος ἀπό τό στόμα σας καί ὁ σταυρός ἀπό τό χέρι σας. Καί ἄν ἠμπορῆτε τό ἡμερόνυκτο νά κάμετε καί πενῆντα καί ἑκατό κομποσχοίνια, καλόν καί ἅγιον εἶναι ἔργον. Καί νά προσεύχεσθε πάντοτε τήν αὐγήν καί τό βράδυ καί μάλιστα τό μεσονύκτιον ὅλον ὁπού εἶναι ἡσυχία.

Ἀκούσατε, Χριστιανοί μου, πῶς πρέπει νά γίνεται ὁ σταυρός καί τί σημαίνει. Μᾶς λέγει τό ἅγιον Εὐαγγέλιον πώς ἡ ἁγία Τριάς, ὁ Θεός, δοξάζεται εἰς τόν οὐρανόν περισσότερον ἀπό τούς Ἀγγέλους.

Τί πρέπει νά κάμης καί ἐσύ; Σμίγεις τά τρία σου δάκτυλα μέ τό δεξιόν τό χέρι σου καί μήν ἠμπορώντας νά ἀνεβῆς εἰς τόν οὐρανόν νά προσκυνήσης, βάνεις τό χέρι σου εἰς τό κεφάλι σου, διατί τό κεφάλι σου εἶναι στρογγυλό καί φανερώνει τόν οὐρανόν καί λέγεις μέ τό στόμα: Καθώς ἐσεῖς οἱ Ἄγγελοι δοξάζετε τήν ἁγίαν Τριάδα εἰς τόν οὐρανόν ἔτσι καί ἐγώ ὡς δοῦλος ἀνάξιος δοξάζω καί προσκυνῶ τήν ἁγίαν Τριάδα. Καί καθώς αὐτά εἶναι τρία, εἶναι ξεχωριστά εἶναι καί μαζί, ἔτσι εἶναι καί ἡ ἁγία Τριάς, ὁ Θεός, τρία πρόσωπα καί Ἕνας μόνος Θεός.

Κατεβάζεις τό χέρι σου ἀπό τό κεφάλι σου καί τό βάνεις εἰς τήν κοιλίαν σου καί λέγεις: Σέ προσκυνῶ καί σέ λατρεύω, Κύριέ μου, ὅτι κατεδέχθης καί ἐσαρκώθης εἰς τήν κοιλίαν τῆς Θεοτόκου διά τάς ἁμαρτίας μας.

 Τό βάζεις πάλιν εἰς τόν δεξιόν σου ὦμον καί λέγεις: Σέ παρακαλῶ, νά μέ συγχωρήσης καί νά μέ βάλης εἰς τά δεξιά Σου μέ τούς δικαίους. Βάνοντάς το πάλιν εἰς τόν ἀριστερόν ὦμον λέγεις: Σέ παρακαλῶ, Κύριέ μου, μή μέ βάλης εἰς τά ἀριστερά μέ τούς ἁμαρτωλούς.

 Ἔπειτα κύπτοντας κάτω εἰς τήν γῆν: Σέ δοξάζω, Θεέ μου, Σέ προσκυνῶ καί Σέ λατρεύω, ὅτι, καθώς ἐβάλθηκες εἰς τόν τάφον, ἔτσι θά βαλθῶ καί ἐγώ.

Καί ὅταν σηκώνεσαι ὀρθός, φανερώνεις τήν Ἀνάστασιν καί λέγεις: Σέ δοξάζω, Κύριέ μου, Σέ προσκυνῶ καί Σέ λατρεύω, πώς ἀναστήθηκες, ἀπό τούς νε κρούς διά νά μᾶς χαρίσης τήν ζωήν τήν αἰώνιον.

Αὐτό σημαίνει ὁ πανάγιος Σταυρός.

 

ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ Γ΄ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Ἅγ. Ἰουστίνου Πόποβιτς

«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθήτω μοι» (Μάρκ. η΄ 34). Αἴροντες τόν σταυρό, εὐαρεστοῦμε τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, Τόν ἀκολουθοῦμε.

 Ἄν ἀκολουθοῦμε τόν ἑαυτό μας, δέν μποροῦμε νά ἀκολουθοῦμε Ἐκεῖνον. Ὅποιος δέν ἀπαρνηθῇ τόν ἑαυτό του, δέν μπορεῖ νά Μέ ἀκολουθήσῃ (Ματθ. ι΄ 38). Ἄν ἀκολουθήσῃς τόν δικό σου νοῦ καί ὄχι τόν νοῦ τοῦ Χριστοῦ, ἄν ἀκολουθήσῃς τό θέλημά σου καί ὄχι τό θέλημα τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ἀναφέρεται στό ἅγιο Εὐαγγέλιο, ἡ ψυχή σου δέν εἶναι καθαρή, δέν εἶναι ἁγιασμένη, εἶναι χαμένη στήν ζούγκλα τῶν ψυχοφθόρων καί φρικτῶν πλανῶν. Διότι ἡ ἁμαρτία, τό κακό, κατόρθωσε νά χτίσῃ μέσα μας, δίπλα σέ ἐκείνη τήν θεοειδῆ ψυχή πού ἐλάβαμε ἀπό τόν Θεό, τήν δική της ψυχή.

Ἄν ἡ ἁμαρτία μᾶς γίνῃ ἕξις, δημιουργεῖ μέσα μας τήν δική της ψυχή. Ἄν πράττομε τήν ἁμαρτία, ἐκείνη σταδιακά μορφώνεται στήν ψυχή μας. Κοντά σέ ἐκείνη τήν θεοειδῆ ψυχή, τήν ὁποία ὁ Θεός σοῦ ἔδωσε, ἐσύ φέρνεις ἕναν ξένο, ὁ ὁποῖος σέ αἰχμαλωτίζει. Αὐτός διαφεντεύει, ἐνῶ ὅ,τι θεϊκό εἶναι μέσα σου εἶναι σάν κοιμισμένο, σάν μουδιασμένο. Τό ἀπέρριψες, καί ἐκεῖνο δέν ζῆ μέσα σου, πεθαίνει.

Ἡ ἁμαρτία δημιουργεῖ μέσα μας δικό της κόσμο, δημιουργεῖ μέσα μας δική της φιλοσοφία, δική της ἀντίληψι γιά τόν κόσμο. Ἡ ἁμαρτία ἐπιδιώκει νά καταλάβῃ τήν θέσι τοῦ Θεοῦ στήν ψυχή σου, τήν θέσι τοῦ Προσώπου τοῦ Θεοῦ. Αὐτό θέλει νά κάνῃ ἡ ἁμαρτία. Ἡ ἁμαρτία στήν πραγματικότητα θέλει νά στερήσῃ τόν ἄνθρωπο ἀπό ἐκεῖνες τίς θεϊκές ὡραιότητες πού ἔχει στήν ψυχή του. Ναί, αὐτός ὁ διάβολος ἀγωνίζεται διά μέσου τῆς ἁμαρτίας νά δημιουργήσῃ μέσα σου καί μέσα μου τήν δική του εἰκόνα. Διότι ἡ ἁμαρτία πάντοτε ὁμοιάζει στόν διάβολο. Πάντοτε, ὅταν τήν ἐναγκαλιζώμαστε, τυπώνει σιγά-σιγά στήν ψυχή μας τήν δική του σκοτισμένη μορφή.

Ἔτσι, μέ τήν ἁμαρτία, μέ τήν ἕξι στήν ἁμαρτία, μορφώνεται μέσα μας ἕνα ἄλλο ἐγώ, μία ἄλλη ψυχή, ἕνας ἄλλος ἑαυτός, ἐκεῖνος ὁ ἑαυτός, τόν ὁποῖο ζητεῖ ὁ Κύριος νά ἀπαρνηθοῦμε: «οὐ γάρ ὅ θέλω ποιῶ ἀγαθόν, ἀλλ’ ὅ οὐ θέλω κακόν τοῦτο πράσσω» (Ρωμ. ζ΄ 19). Τό κακό τό δημιουργήσαμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, ἐνῶ τό καλό εἶναι ἀπό τόν Θεό, λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Α΄ Τιμ. δ΄ 4). Ἐγώ θέλω νά ζῶ σωστά, ἀλλά τήν δύναμι νά τό κάνω δέν τήν ἔχω. Δέν βρίσκω τήν δύναμι γι’ αὐτό, δέν βρίσκω τήν δύναμι μέσα μου.

Νά, τό σημερινό Εὐαγγέλιο μᾶς ἀποκαλύπτει τόν τρόπο, γιά νά πραγματοποιήσουμε στήν ζωή μας τό καλό πού ἐπιθυμοῦμε. Αὐτός εἶναι ἡ ἀπάρνησι τοῦ ἑαυτοῦ σου, τῆς ἁμαρτίας σου, αὐτῆς τῆς ἁμαρτωλῆς ψυχῆς πού δημιουργήθηκε, χτίστηκε, μορφώθηκε μέσα σου. Συνέχεια

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

      Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ

Ὁ Κύριος εἶπε στούς μαθητές Του: «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι» (Ματθ. ιστ’ 24). Τί σημαίνει «ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου»; Καί γιατί αὐτός «ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου», δηλαδή ὁ ἰδιαίτερος σταυρός τοῦ καθενός μας, ὀνομάζεται συνάμα καί «Σταυρός τοῦ Χριστοῦ»;

«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» εἶναι οἱ θλίψεις καί τά βάσανα τῆς γήινης ζωῆς, πού γιά τόν καθένα μας εἶναι δικά του. «Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» εἶναι ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καί ἄλλα εὐλαβῆ κατορθώματα, μέ τά ὁποῖα ταπεινώνεται ἡ σάρκα καί ὑποτάσσεται στό πνεῦμα. Τά κατορθώματα αὐτά πρέπει νά εἶναι ἀνάλογα μέ τίς δυνάμεις τοῦ καθενός καί στόν κάθε ἄνθρωπο εἶναι δικά του.

«Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» εἶναι τά ἁμαρτωλά ἀσθενήματα, ἤ πάθη, πού – στόν κάθε ἄνθρωπο – εἶναι δικά του! Μέ ἄλλα ἀπ᾽ αὐτά τά πάθη γεννιόμαστε καί μ᾽ ἄλλα μολυνόμαστε στήν πορεία τοῦ γήινου βίου μας.

 «Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ» εἶναι ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Μάταιος καί ἄκαρπος εἶναι «ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» – ὅσο βαρύς καί ἄν εἶναι – ἐάν δέν μεταμορφωθεῖ σέ «Σταυρό τοῦ Χριστοῦ» μέ τό ν᾽ ἀκολουθοῦμε τόν Χριστό.

 «Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου», γιά τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ γίνεται «Σταυρός τοῦ Χριστοῦ», γιατί ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ εἶναι στερρά πεπεισμένος, ὅτι πάνω ἀπ᾽ αὐτόν (τόν μαθητή) ἀγρυπνάει ἀκοίμητος ὁ Χριστός. Πιστεύει ὅτι ὁ Χριστός ἐπιτρέπει νά τοῦ ἔρθουν θλίψεις σάν μιά ἀναγκαία καί ἀναπόφευκτη προϋπόθεση τῆς Χριστιανικῆς πίστεως. Καμιά θλίψη δέν θά τόν πλησίαζε, ἄν δέν τό εἶχε ἐπιτρέψει ὁ Χριστός, καί ὅτι μέ τίς θλίψεις πού τοῦ συμβαίνουν, ὁ Χριστιανός γίνεται οἰκεῖος τοῦ Χριστοῦ καί καθίσταται κοινωνός τῆς μοίρας Του στή γῆ καί – γιά τόν λόγο αὐτό – καί στόν οὐρανό.

 «Ὁ σταυρός τοῦ κάθε ἀνθρώπου» γίνεται γιά τόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ «Σταυρός τοῦ Χριστοῦ», γιατί ὁ ἀληθινός μαθητής Του σέβεται καί θεωρεῖ τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ σάν τόν μόνο σκοπό τῆς ζωῆς του. Αὐτές οἱ πανίερες ἐντολές γίνονται γι᾽ αὐτόν σταυρός, πάνω στόν ὁποῖο συνεχῶς σταυρώνει τόν παλαιό του ἄνθρωπο «σύν τοῖς παθήμασι καί ταῖς ἐπιθυμίαις» του (Γαλ. ε’ 24). Συνέχεια

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ

Ἀρχιμ. Ἀντώνιος Ρωμαῖος

img158Στόν σύγχρονο κόσμο ἡ ἐλευθερία δέν εἶναι μόνο ἀναζήτηση καί ἐπιδίωξη. Εἶναι κοινωνικοπολιτικό σύνθημα. Γίνεται ἀντικείμενο φιλοσοφικοῦ στοχασμοῦ. Προβάλλει σάν ὑπαρξιακή ἀνάγκη. Χαρακτηρίζει ὁρισμένα οἰκονομικά συστήματα. Γιά πολλούς εἶναι χαμένος θησαυρός. Γιά ἄλλους ἀνεπίτρεπτη οὐτοπία.

Μερικοί τή νομίζουν σάν τό ὕψιστο ἀγαθό καί ἄλλοι τή λατρεύουν σάν θεό ἤ σάν ἡμίθεο. Ἡ ἐλευθερία τροφοδοτεῖ τίς ἐπαναστάσεις καί τρέφεται ἀπ᾽ αὐτές. Γιά μᾶς τούς Ἕλληνες εἶναι ταυτισμένη μέ τήν ὑπόσταση τῆς πατρίδας μας. Ἄνετα τήν πληρώνουμε μέ τήν αὐτοθυσία μας καί συχνά τή μονοπωλοῦμε στήν πολιτικολογία.

Γιά τούς Χριστιανούς ἡ ἐλευθερία εἶναι κλήση καί προορισμός. Ἕνα ξέχωρο δῶρο τοῦ Θεοῦ σέ κάθε πιστό. Ὑπαρξιακή καρποφορία σέ ὅσους ἔχουν ἐγκεντρισθῆ στήν καλλιέλαιο. Στή θεολογία τοῦ Παύλου ἡ ἐλευθερία παρουσιάζεται μέ θεμελιακή σημασία καί οἱ διαστάσεις της ξεκινοῦν ἀπό τήν ἁπλή καθημερινότητα καί φθάνουν στήν ἐσχατολογική προβολή τῆς «καινῆς κτίσης» καί τοῦ «νέου Ἀδάμ».

 Ὅποιο νόημα καί ἄν δώσουμε στήν ἐλευθερία δέν μποροῦμε νά ἀρνηθοῦμε τό ἰδίωμά της νά ἠλεκτρίζει τά «φιλελεύθερα» πνεύματα. Εἶναι ἰδιαίτερα προσφιλής στούς καταδυναστευομένους καί καταπιεσμένους. Ὄνειρο τῶν σκλάβων καί παρηγοριά τῶν φτωχῶν. Ἔρωτας τῶν μεγάλων ἐθνικῶν ἡρώων καί πολεμική τους ἰαχή. Ἀκόμη ἀποτελεῖ ἀπαραίτητη πρϋπόθεση γιά τήν ὀρθή ἠθική ἀποτίμηση τῶν πράξεων καί τῶν ἐνεργημάτων τοῦ ἀνθρώπου, στή σκέψη τῶν ἀσκητῶν καί τῶν ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων. Ὑπάρχει ὅμως  καί μιά ἄλλη, βασικά ἀντίθετη πραγματικότητα.

Εἶναι αὐτή πού, ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ, ἀποτελεῖ «σκάνδαλο» γιά τούς Ἰουδαίους καί «μωρία» γιά τούς Ἕλληνες. Παράλληλα καί ἀντίθετα πρός τό «ἐπ᾽ ἐλευθερίᾳ ἐκλήθητε, ἀδελφοί» (Γαλ. ε´, 13), τοῦ Ἀποστολικοῦ καλάμου, ὑπάρχει ἡ αὐθεντική σάλπιγγα τοῦ Κυρίου πού μᾶς καλεῖ μέ τά γνωστά συγκλονιστικά λόγια, «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι» (Μαρκ. η´, 34).

Ἀπό τή μιά μεριά ἔχουμε τήν προτροπή, «τῇ ἐλευθερίᾳ οὖν ᾗ Χριστός ἡμᾶς ἐλευθέρωσε στήκετε, καί μή πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε» (Γαλ. ε´, 1)· καί ἀπό τήν ἄλλη καλούμαστε στή ζωή τῆς «ἐν Χριστῷ» δουλείας. Καλούμαστε νά στέρξουμε τήν ὑπαρξιακή μας ἐξόντωση χάριν τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Εὐαγγελίου Του, ὡς τήν μοναδική προϋπόθεση τῆς σωτηρίας μας. Μέ ἁπλά λόγια καί ἡ ἐλευθερία μας καί ἡ σταύρωσή μας —ἡ «ἐν Χριστῷ» δουλεία μας— θεωροῦνται ἀπαραίτητες καί ἀποκλειστικές προϋποθέσεις τῆς σωτηρίας μας, μέ τήν ἴδια σημασία καί σπουδαιότητα.

 Πῶς εἶναι δυνατόν νά ἐξηγηθεῖ αὐτή ἡ φαινομενική ἀντίθεση; Ξεκινοῦμε ἀπό τήν ἀνάγκη νά προσδιορισθοῦν οἱ ὅροι ἐλευθερία-δουλεία καί Σταυρός-Σταύρωση. Πρέπει νά προσδιορίσουμε τουλάχιστον, πῶς ἐννοοῦμε τούς ὅρους αὐτούς.

 Ἐλευθερία εἶναι ἡ ἐξασφάληση ὅλων τῶν ὅρων καί τῶν ἐσωτερικῶν καί ἐξωτερικῶν προϋποθέσεων γιά μιά ἀπρόσκοπτη καί ὁλοκληρωμένη ἀνάπτυξη τῆς ἐντελέχειας —τοῦ σπερματικοῦ ὑπαρξιακοῦ δυναμισμοῦ— πού ἔχει μέσα του κάθε ἔμβιο δημιούργημα. Δουλεία εἶναι ἡ μερική ἤ καθολική ὑποτέλεια κάποιου δημιουργήματος σέ ἕνα ἄλλο μέ καταφανή περιορισμό τῆς ἐντελέχειάς του καί μάλιστα στό θέμα τοῦ αὐτοορισμοῦ καί τῆς αὐτοδιαθέσεως. Συνέχεια